Regen - plensbui | Mijn KeusFree to use (CC0) - Pixabay via Pexels

Gebruik regenwater zo goed mogelijk en voorkom wateroverlast

in ,

Wateroverlast in je tuin?

Het regent steeds vaker en harder in Nederland. Het KNMI heeft berekend dat de hoeveelheid neerslag de afgelopen 60 jaar met 20 procent is gestegen. Zo kan het zomaar een paar dagen achter elkaar met bakken uit de hemel vallen. Onze tuinen kunnen de hoeveelheid water moeilijk aan. Door de toenemende bestrating in de tuin kan het water niet weglopen. Dit leidt tot steeds meer overlast van volgelopen tuinen en terrassen. Maar ook de riolen raken overbelast en zo ontstaan er steeds vaker plaatselijke overstromingen. Gemeentes en waterschappen zetten alle zeilen bij om wateroverlast te beperken of voorkomen. Gelukkig vangen ook parken, perken en tuinen regenwater op. Maar wij kunnen ook veel doen om wateroverlast te voorkomen.

Hoe voorkom je wateroverlast en gebruik je het regenwater zo goed mogelijk?

Iedereen met een tuin is onmisbaar bij het voorkomen van wateroverlast. Zij kunnen zorgen dat regenwater zo min mogelijk in het riool komt. Dit kan door het opvangen van regenwater in gras of beplanting, in vijvers, gootjes, regentonnen of door hoogteverschillen in de tuin aan te brengen. Bomen bieden schaduw, verkoeling en nemen veel water op. Pergola’s en gevelgroen hebben hetzelfde effect. Hoe meer groen in de tuin hoe beter. Het liefst 60% groen en maximaal 40% verharding. Helaas geven de tuinprogramma’s op de zaterdagmiddag meestal niet het goede voorbeeld; hoe mooi de tuinen er vaak ook uitzien!

Met deze tips voorkom je wateroverlast in je tuin en help je de natuur een handje mee. Met een groene tuin en regenton help jij om wateroverlast te verminderen. In een groene tuin met gras of borders kan regenwater namelijk wegzakken. Er stroomt dan minder water via de tegels naar het riool, waardoor je het riool ontziet.

Samenvatting: tips voor een watervriendelijke tuin

  • Leg zo min mogelijk tegels in de tuin en zorg voor voldoende gras, borders, planten en bomen. Hoe meer groen, hoe beter het water wordt opgenomen of weg kan zakken in de tuin.
  • Als je wel tegels hebt, zorg dat het water weg kan in de border of door waterdoorlatende bestrating
  • Zorg dat je er voldoende compost in de grond zit; dit houdt het vocht vast en zorgt dat plantenwortels beter bij het water kunnen
  • Sluit een regenton aan op de regenpijp en gebruik dit water om je tuin te besproeien.
  • Een vijver zorgt ook voor de opvang van regenwater. Gebruik de vijver als ‘overloop’ voor de regenton en voer het regenwater dus af naar de vijver.
  • Heb je geen tuin? Ook met een watervriendelijke geveltuin of balkon help je wateroverlast voorkomen
  • Een groen dak vangt ook regenwater op en houdt het vast tot het weer droger wordt
  • Als je de ruimte hebt kun je ook een plek in de tuin maken die wat lager ligt, en zorgen dat het water daarnaartoe stroomt. Daar zakt het dan langzaam weg.

Leg zo weinig mogelijk tegels in je tuin; gebruik liever gras, planten en bomen

stuk van een grasveld | Mijn KeusDoor teveel tegels en bestrating kunnen riolen forse regenbuien niet altijd verwerken, omdat al het water in het riool terechtkomt. Je kunt de druk op het riool helpen verminderen door je tuin zo weinig mogelijk te betegelen. Hemelwater kan dan gewoon in de grond zakken en daar worden opgeslagen.  Een terras of tegelpad is prima, maar laat voldoende ruimte over voor gras en planten.

Een stukje gras, hoe klein ook, houdt regenwater vast en laat het in de bodem wegzakken. Onder de groene laag leven onder andere regenwormen, slakken en duizendpoten. Samen zorgen ze voor een waterdoorlatende bodem, de verwerking van plantenresten en zijn ze voedsel voor bijvoorbeeld vogels.

Planten en bomen hebben water nodig en zuigen dus grondwater op. Zet een paar bomen, struiken of fruitboompjes in je tuin en laat je schutting begroeien met klimplanten. En als het kan, ga dan voor een haag van planten in plaats van een houten of stenen schutting. De bladeren van een heg verdampen water, dit draagt bij aan een koelere tuin. De wortels van een haag zorgen dat de bodem doorlatend blijft en het regenwater makkelijker weg kan zakken.

Heb je wel een terras: zorg dat het water weg kan

Dat kan op verschillende manieren. Leg je een terras aan met terrastegels? Laat dan een rand vrij voor een border met planten. Zo kan het water toch weglopen en staat je terras niet vol plassen. Ook kun je kiezen voor een alternatief met halfverharding of waterdoorlatende bestrating, zoals schelpen of schors of bestrating met om en om bakstenen en aarde. Of zorg voor bredere voegen of speciale voegmortel die het water doorlaat en tegelijk het onkruid tegengaat.

Voldoende compost voor je bodem

Compost is goed voor de waterhuishouding van je bodem. Als je wat compost door zandgrond schept, kan die het water beter vasthouden. Heb je kleigrond, dan zorgt compost voor een lossere structuur, zodat plantenwortels beter bij het water kunnen.

Koop een regenton

Een regenton is de makkelijkste manier om water op te vangen  Veel mensen geven hun planten water met drinkwater. Dat is eigenlijk hartstikke zonde! Vang liever het gratis hemelwater op voor hergebruik. Dat is heel makkelijk te realiseren met een regenton. Het is niet alleen milieuvriendelijker, maar ook nog eens beter voor je planten. Regenwater bevat namelijk nauwelijks kalk én heeft al de juiste temperatuur.

Een regenton kun je eenvoudig aansluiten op de regenpijp. Ze zijn er in alle soorten, maten en prijzen; je koopt ze op internet of bij tuincentra. De regenton slaat het regenwater op. Via een kraantje kun je dit gratis water op elk gewenst moment aftappen en in je tuin gebruiken. Zo kan je jaarlijks honderden liters water besparen. In Nederland haalt 1 van de 6 tuinbezitters zijn tuinwater al uit de regenton. Heb je een vijver? Dan kun je die gebruiken als ‘overloop’ voor de regenton, als de regenton vol is door langdurige regen.

Neem er wel een met een deksel, zodat muggen geen eitjes in het water kunnen leggen. En zorg dat de regenton op een verhoging staat; die kun je erbij kopen maar je kunt ook 5 oude terrastegels opstapelen (als het goed is heb je die nu over omdat je meer groen wilt).  Je gieter kun je dan zo onder het kraantje zetten.

Doordat het opvangen van regenwater de overbelasting van het riool tegengaat, geven sommige gemeentes daarom zelfs subsidie voor het aanschaffen van een regenton. Daarnaast zal je het aan het eind van het jaar merken op je waterrekening.

Groen balkon, geveltuin of verticale tuin

Heb je geen tuin? Ook planten op je balkon, in een geveltuintje of tegen de muur helpen mee tegen wateroverlast.

In de stad zijn er minder voortuinen te vinden dan buiten de stad. Om toch wat groen en natuur toe te voegen kun je zo’n geveltuintje plaatsen. Voor een geveltuin vervang je een aantal tegels langs de gevel voor verse aarde en planten. Het regenwater loopt geleidelijk de grond in door de aarde van de geveltuin. Een aantal gemeentes geven subsidies voor geveltuintjes. Zie hiervoor de website van je gemeente.

Als je klimplanten in je geveltuin plaatst, blijft het begroeide deel van de gevel in de zomer koel en in de winter kan het warmteverlies verminderen. De planten zijn schuilplekken voor insecten en vlinders. Kleine dieren gebruiken de geveltuintjes om van geveltuintje naar geveltuintje te gaan en zich zo veilig te kunnen bewegen door de straat. Op een balkon kun je verticaal tuinieren. Bijvoorbeeld met pallets boven elkaar of met plantenbakken.

Groen dak: tuin op je dak

Maak een groen dak van sedum om water op te vangen. Sedum is eigenlijk een verzameling van allemaal kleine vetplantjes. Deze plantjes nemen heel goed water op, en kunnen daardoor ook heel goed tegen droogte. Op deze manier zorgt het ook voor dakisolatie. Het houdt dus regenwater vast en helpt om wateroverlast te voorkomen. In sommige gemeentes kun je subsidie krijgen als je een groen dak aanlegt. Niet ieder huis is geschikt voor een groen dak dus check dat wel eerst goed.

Leg een regenvijver of wadi aan

Heb je een grote tuin, maak dan een tijdelijke wateropslag door een kleine kuil, of lager stuk tuin aan te brengen. Wanneer het regenwater erdoorheen geleidt wordt, loopt het lage deel in de tuin vanzelf vol met water. En zo ontstaat er een tijdelijke natuurlijke vijver. Het is dus wel zaak dat je de tuin zo aanlegt dat deze een beetje afloopt naar de kuil of greppel toe. Hoe het gaat werken in jouw tuin, hangt wel af van de grondsoort.

Woon je in een gebied met kleigrond, veengrond of met een hoge grondwaterstand, leg dan een buffervijver aan. Zo’n regenwatervijver vangt regenwater op en laat het langzaam wegzakken in de grond, en is dus vol na een regenbui en bijna leeg als het lang droog blijft. De wisselende waterstanden zorgen dat er veel verschillende planten en dieren kunnen leven.

Woon je in zandgrond gebied, waar het regenwater gemakkelijk wegzakt, dan kun je kiezen voor een wadi: een lager gelegen stuk grond zoals een greppel of een kuil. Wanneer het hevig regent, stroomt het regenwater hiernaartoe en zakt daar weg.

Bronnen

Omelet met doperwten en munt | Mijn KeusMijn Keus

Recept: omelet met doperwten en munt

in ,

Omelet met erwtjes en munt

Een lekkere omelet, makkelijk als snelle lunch (10 minuten bereidingstijd) en zonder brood. Een recept voor 1 persoon. Overigens: wil je variëren dan kun je er nog feta op doen en de munt aanvullen met andere groene kruiden, en je kunt eventueel Parmezaanse kaas door de eieren doen (let dan wel op met zout)!

Ingrediënten

  • 2 eieren
  • 25 gram of handvol (diepvries)doperwten
  • 3 blaadjes verse munt, eventueel aangevuld met andere verse kruiden (peterselie, bieslook, basilicum etc.)
  • eetlepel geraspte (Parmezaanse) kaas (naar keuze)
  • een eetlepel feta, verkruimeld (naar keuze)
  • 1 eetlepel olijfolie, roomboter of ghee
  • zeezout en zwarte peper

Bereiding

  1. Kluts de eieren los met een flinke snuf zout en peper.
  2. Zorg dat de doperwten ontdooid en vrijwel gaar zijn
  3. Voeg de doperwten, kruiden en eventueel kaas toe en meng goed.
  4. Verwarm een eetlepel olie of boter in een koekenpan.
  5. Voeg het eimengsel toe en laat op middelhoog vuur zachtjes garen. Als het ei begint te stollen, kun je de omelet met behulp van een deksel keren of dubbelvouwen (eventueel met wat feta ertussen).
  6. Bak nog een minuutje en je omelet is klaar.
  7. Serveer warm, of bewaar voor onderweg of bij de lunch.

Bronnen

vlees en groente spies op de barbecue | Mijn Keusvlees en groente spies op de barbecue | Mijn Keus

Barbecue – hoe doe je dat gezond en goed voor het milieu

in ,

Barbecue met houtskool, kokosbriketten, gas of elektrisch?

We zitten midden in de tijd van heerlijk buiten barbecueën. En ook tijdens een zomerse barbecue kun je rekening houden met het milieu, zonder dat het minder lekker en minder gezellig wordt. Het doet er wel toe, want wist je dat er in Nederland jaarlijks 13 miljoen kilo houtskool wordt verkocht? Daar is dus nog veel milieuwinst te behalen! Wij zetten hier alles op een rijtje, en kijken naar de brandstof (kolen, gas of elektra), soorten barbecues, milieuvriendelijk en efficiënt barbecueën, gezondheid en natuurlijk veiligheid.

Samenvatting: tips voor gezond en milieuvriendelijk barbecueën

  • Milieuvriendelijk barbecueën 
    • Wees zuinig met de brandstof als kolen of met gas en elektra. En als je een goede houtskool koopt, dan kun je prima meerdere keren barbecueën met één portie houtskool (en dat is dus ook goedkoper).
    • Let op dat de grootte van je barbecue en de hoeveelheid kolen past bij hoeveel eten je gaat bereiden. Een grote barbecue aansteken om weinig te grillen, zorgt voor onnodig gebruik van brandstof. Koop dus een kleine barbecue als je meestal met een kleine groep barbecuet, en leen er dan een als je een keer een grotere groep hebt of koop eenmalig een wegwerpbarbecue bij.
    • Houd tijdens het bereiden het deksel zoveel mogelijk op de barbecue. Looking ain’t cooking!
    • Gebruik gewoon echt servies en bestek, in plaats van plastic, want dan is het eten smakelijker en het is beter voor het milieu.
  • Eten
    • Kies voor een milieuvriendelijk menu: vlees, vis, vleesvervangers die het milieu minder belasten, en groenten, brood en sausjes in plaats van vlees.
    • Wilt u graag vlees of kip eten? Ga dan voor kip of varken of half om half gehakt (lees hier meer informatie …).
    • Wilt u ook op dierenwelzijn letten? Kies dan kip met een keurmerk voor dierenwelzijn. Biologisch, EKO, Demeter en Beter Leven 2 en 3 sterren zijn een goede keuze.
    • Laat het eten zo lang mogelijk afgedekt in de koelkast staan, zodat het niet bederft.
    • Zorg dat je geen voedsel verspilt, dus koop op maat in, en zet restjes eten ook snel weer terug in de koelkast. Of rooster ze op de barbecue als de kolen nog heet zijn, en bewaar ze voor de dag erop.
  • Typen barbecue, gezondheid en buren
    • Bij een gewone barbecue op houtskool of briketten komt rook vrij die schadelijk is voor de gezondheid.
    • Elektrische barbecues en gasbarbecues hebben dit nadeel niet. Barbecueën op gas of elektriciteit is daarmee gezonder en geeft minder overlast, maar ze zijn ook beter voor het milieu (elektrisch is het best)
    • Probeer rookoverlast voor de buren te voorkomen.
  • Veilig barbecueën
    • Steek een barbecue alleen aan met een lange lucifer en met aanmaakblokjes. Nooit met een brandbare vloeistof.
    • Zet de barbecue op een stevige ondergrond op een windvrije plek.
    • Blaas niet in het vuur, gebruik een blaasbalg of waaier.
    • Ga nooit met een brandende barbecue lopen.
    • Laat een nog brandende of nasmeulende barbecue na gebruik rustig afkoelen met de deksel erop. Zet hem pas weg, als hij niet heet meer is.

Houtskool of een alternatief

Er is een aantal opties: gewone houtskool, houtskool en briketten met een FSC-keurmerk of kokosbriketten.

Houtskool – vaak niet goed

barbecue met hete kolen | Mijn KeusEen groot deel van de houtskool voor onze barbecues is slecht voor mens en milieu, hier en in de landen waar de houtskool wordt geproduceerd. Dit komt door de milieuonvriendelijke productiemethoden, de illegale houtkap en ontbossing.

Volgens klimaatorganisatie HIER wordt in Nederland jaarlijks naar schatting 13 miljoen kilo houtskool verkocht. Ongeveer 80 procent daarvan wordt op een milieuonvriendelijke manier geproduceerd in Zuid-Amerika en vooral Afrika. Illegaal gekapt hout wordt op grote schaal in de open lucht verbrand om houtskool te fabriceren, waarbij 10 tot 12 kilo hout nodig is voor 1 kilo houtskool of briketten. Een vijfde deel van de in Europa verkochte houtskool komt uit Nigeria, waar illegale houtkap aan de orde van de dag is.

Tussen 2010 en 2015 verloor Nigeria een vierde van zijn natuurlijke bossen. Ongeveer een kwart van al dat tropische hout diende voor de productie van houtskool, die hier in Nederland veelal te koop is in goedkope zakken van supermarkten en doe-het-zelfzaken. Vreemd genoeg is dat niet verboden, want volgens de Europese wetgeving is de invoer van hout uit illegaal gekapte bossen alleen verboden als het gaat om hoofdproducten als balken voor de bouw. En dus zijn afgeleiden zoals houtskool niet verboden.

Houtskool en briketten met een FSC-keurmerk

Haast gewone houtskool heb je duurdere kolen en briketten met het FSC-keurmerk. Volgens het Wereld Natuur Fonds en andere milieuorganisaties garandeert dat certificaat dat de houtskool uit verantwoord beheerde bossen komt en dat aan de veiligheid van de arbeiders is gedacht. Vrijwel altijd is het een mix van Europees hout van loofbomen als de eik, haagbeuk, es, els en linde.

Alternatief: Houtskool van de schadelijke melliferaboom

Vooral in het zuiden van Afrika, met name in Namibië, slorpt deze exotische boom massa’s grondwater op, laat hij niets meer over voor de andere gewassen en verandert hij de grond rondom zich langzaam in een dor woestijngebied. Een voorbeeld van mellifera-houtskool is Bushveld Charcoal, dat in Nederland te koop is bij veel (online) speciaalzaken.

Alternatief: Kokosbriketten!

Ook organisch afvalmateriaal lijkt steeds vaker een tweede leven op het barbecuerooster te krijgen. In Nederland zijn bij gespecialiseerde winkels briketten van kokos te koop. Simpel gezegd zijn het briketten gemaakt van de schil van kokosnoten. Een erg duurzame, milieuvriendelijke oplossing, want er hoeft geen boom gekapt te worden, ze hebben een praktische, vierkante vorm, ze bereiken eenvoudig een hoge temperatuur, branden langer en zorgen ze voor minder vlammen en as in vergelijking met normale briketten.  De prijs lijkt fors, circa 20-22 euro voor een zak van 10 kilo. Bedenk echter wel dat je een stuk minder kokosbriketten nodig hebt om je BBQ te verwarmen. En doordat ze langer meegaan, kan je ze ook prima doven en een volgende grillsessie nog een keer gebruiken.

Trouwens: as moet in de vuilnisbak (zodra het is afgekoeld)

De as van de barbecue mag niet in de GFT-bak omdat as het composteerproces verstoort. Ook kunnen asresten schadelijke stoffen bevatten. Het kan gewoon bij het restafval.

Eten

Wat leg je op de barbecue?

Juist als je met een grotere groep bent, kun je hiermee echt een verschil maken voor het milieu en dierenwelzijn, en als je het slim doet, kost het een maar paar cent meer. Milieuvriendelijk barbecueën houdt in dat je niet alleen maar vlees grilt. De productie van vlees is namelijk erg milieubelastend. Naast vlees kun je denken aan vis en vleesvervangers, maar denk ook aan groentespiesen, geroosterde groente, gepofte aardappels en maïskolven, salades, brood en saus.

Plan de boodschappen op tijd, want dan kun je voor hetzelfde geld goedkoop biologisch en ‘Beter leven’ vlees kopen als het in de aanbieding of afgeprijsd is. In ons artikel ‘Goede keuzes zijn niet duur‘ rekenen we uit Goed vlees hoeft niet duur te zijn | Mijn Keushoe u goedkoop ‘goed’ vlees  kunt inslaan voor de barbecue! U kunt voor hetzelfde geld biologische braadworst, kipdrumsticks, biefstuk en shoarma vlees etc. kopen en met het Beter Leven ***  keurmerk. Het prijsverschil was namelijk maar 3 cent per ons!

Verder is het belangrijk dat je niet te veel inkoopt, anders moet je het waarschijnlijk weggooien. Als dat het geval is, maak het dan gaar op de barbecue en eet het de volgende dag op.

Voedselveiligheid

Als je bij warm weer gaat barbecueën, dan bestaat het gevaar van voedselvergiftiging, vooral met het vlees. Bewaar het eten daarom zo lang mogelijk gekoeld. Zorg ook dat vlees goed gaar wordt op de barbecue. Laat het echter niet verbranden, want zwart gebrand eten bevat stoffen die kanker kunnen veroorzaken.
Pas ook op voor ‘kruisbesmetting’: die ontstaat wanneer rauw vlees dat besmet is met bacteriën, in aanraking komt met groenten en salades die onverhit worden gegeten. Dat kan bijv. gebeuren als u op een snijplank eerst het vlees snijdt en daarna de sla.

Type barbecue

Er zijn allerlei soorten barbecues. Bij een barbecue op houtskool of briketten komt rook vrij die schadelijk is voor de gezondheid. Elektrische barbecues en gasbarbecues hebben dit nadeel niet. Barbecueën op gas of elektriciteit is gezonder en geeft minder overlast. De elektrische barbecue is het goedkoopst in het gebruik en het milieuvriendelijkst, gevolgd door de gasbarbecue en daarna de kolenbarbecue.

Wegwerpbarbecue

Voor een picknick, op het strand of de camping kan een wegwerpbarbecue handig zijn. Als je dat een keer per jaar doet, is een wegwerpbarbecue waarschijnlijk niet nadeliger dan een gewone barbecue.

Gasbarbecue

Gasbarbecues gebruiken butaan- of propaangas, die in in tankjes of flessen te koop, met of zonder statiegeld. Ook gas levert vooral tijdens het gebruik van de barbecue broeikasgas op, maar gas is een goede keuze, omdat het schoon brandt (geen rook) en nauwelijks luchtvervuilende stoffen oplevert.

Barbecueën op gas is eenvoudig. Het gas is makkelijk aan te steken en de barbecue is snel gereed voor gebruik. Bovendien kun je de barbecue uitschakelen als iedereen aan het eten is – dat scheelt brandstof. Bij een barbecuemaaltijd die 1,5 uur duurt, zal 0,5 tot 1,2 kg gas nodig zijn.

Elektrische barbecues

Elektrisch barbecueën leidt alleen tijdens de productie van elektriciteit tot de uitstoot van broeikasgassen en luchtvervuilende stoffen, niet tijdens het elektrisch grillen in de tuin. Daarom levert elektrisch barbecueën nauwelijks overlast op voor de omgeving.
Voor gebruik moet de grillplaat op temperatuur komen; dat kan even duren. Daarna kun je de temperatuur van een elektrische barbecue goed regelen, dat bespaart energie. Door de barbecue uit te zetten als iedereen eet, valt ook elektriciteit te besparen. Elektrisch barbecueën is het goedkoopst in gebruik.

Gewone barbecue van Weber of Green Egg etc.

Zweer je toch bij houtskool op je Weber of Green Egg, koop dan de wat duurdere kolen en briketten met FSC-keurmerk.

Gezondheid, veiligheid en overlast

Rook en fijnstof

Bij het barbecueën op houtskool komen schadelijke stoffen vrij, waaronder fijnstof. De rook kan gezondheidsklachten veroorzaken, vooral bij mensen met een aandoening aan de luchtwegen (bijvoorbeeld astma). De rookontwikkeling kan bovendien overlast veroorzaken bij uzelf als bij de buren.
Sluit daarom ramen en deuren als je (of jouw buur) gaat barbecueën. Dat voorkomt vervuiling van de lucht in huis. Je kunt de overlast voor de buren beperken door rekening te houden met de windrichting.

Overigens komen bij het grillen van vlees op een barbecue ook altijd wat vet- en vleessappen op de hete delen terecht, wat ook ongezonde rook oplevert. Sommige gas-, elektra- en houtskoolbarbecues hebben een vet-opvangplaatje om dit te voorkomen.

Brandwonden

Barbecues worden erg heet en eerstehulpposten ontvangen jaarlijks veel mensen met brandwonden van de barbecue. Let daarom altijd op de veiligheid. Gebruik geen vloeistoffen om een houtskoolbarbecue aan te steken. Gebruik vuurvaste handschoenen en draag een beschermend schort. En ten slotte: ruim de as pas op als de barbecue helemaal is afgekoeld.

De brandwondenstichting heeft een speciale website geopend waarop veiligheidsregels voor omgaan en aansteken van de barbecue staan: Barbecue veilig:

  • Steek een barbecue alleen aan met een lange lucifer en met aanmaakblokjes. Nooit met een brandbare vloeistof.
  • Zet de barbecue op een stevige ondergrond op een windvrije plek.
  • Zet dus een draagbare barbecue niet op een houten of plastic tafel of op droog gras. Door de stralingshitte kan dit in brand vliegen.
  • Plaats de barbecue niet te dicht bij tafellakens, parasols, tuinmeubels en struiken.
  • Blaas niet in het vuur, gebruik een blaasbalg of waaier.
  • Ga nooit met een brandende barbecue lopen.
  • Laat een nog brandende of nasmeulende barbecue na gebruik rustig afkoelen met de deksel erop. Zet hem pas weg, als hij niet heet meer is.

Bronnen

MilieuCentraal huis klimaatklapper energie grafiek | Mijn Keus

Besparen op je energierekening en meteen ook voor het klimaat! 

in ,

Wat kan jij duurzaam doen …. aan je huis?

Je woning isoleren: dat levert vaak grote besparingen op voor het klimaat (minder CO2) maar ook voor je portemonnee (meteen na de installatie gaat je energierekening omlaag). Deze maatregelen moet je 1 keer doen, en dan kun je er tientallen jaren van genieten. Door je huis beter te isoleren, woon je bovendien comfortabeler.

Het kost natuurlijk wel geld, maar levert ook wat op. Je doet eerst een grote investering, maar na een aantal jaar heb je die terugverdiend en ben je voordeliger uit. Of je bent uiteindelijk voor ongeveer hetzelfde geld klimaatbewust bezig. En als je een eigen huis hebt zijn er natuurlijk ook subsidies .

Wij hebben de maatregelen die het meest opleveren op een rijtje gezet. Sommigen kunnen je zelf doen; andere moet je laten doen. Voor sommige subsidies moet het werk trouwens wel worden uitgevoerd door een bedrijf dat daarin is gespecialiseerd.

NB: wij van Team Mijn Keus starten hier met teksten van de ‘milieuklappers’ en andere teksten van MilieuCentraal; gaandeweg voegen we daar andere tips aan toe. Zie verder bij de Bronnen, onderin, waar de informatie precies vandaan komt.

Overzicht: maatregelen om milieu en kosten te besparen in je eigen huis

  • Laat je spouwmuren isoleren

    Vóór 1975 werden huizen gebouwd zonder isolatie in de spouw, de ruimte tussen binnenmuur en buitenmuur. Zo verliest je huis veel warmte. Het is eenvoudig om de spouw alsnog te laten met isolatiemateriaal. Dat gebeurt van buitenaf. Spouwmuurisolatie kost een beetje en levert veel op: extra wooncomfort, klimaatwinst en lagere energiekosten.

  • Isoleer het dak van je huis

    Een dak zonder isolatie is een grote energieverspiller, ook als je de (slaap)kamers onder het dak niet verwarmt. Ga je hiermee aan de slag, kies dan meteen voor zeer goede dakisolatie.

  • Plaats 10 zonnepanelen op je dak

    Zo’n 15 jaar gratis stroom? Het kan met zonnepanelen. Ze hebben een levensduur van 25 jaar. Na 7 tot 9 jaar heb je het aankoopbedrag terugverdiend met een lagere energierekening. En ieder jaar bespaar je veel CO2.

  • Vervang in je hele huis enkel glas door HR++ glas

    Het bestaat nog, enkel glas in ramen. Van het vervangen van enkel glas door HR++ glas krijg je zeker geen spijt: meer wooncomfort door een mindere koude uitstraling. Ook de stap van dubbel glas naar HR++ glas is de moeite waard, de isolatiewaarde is bijna twee keer zo goed.

  • Schaf een hybride warmtepomp aan

    Een hybride warmtepomp is een kleine elektrische warmtepomp naast je hr-ketel op gas. Als het koud is springt de hr-ketel bij. En die zorgt ook voor warm water. Je gaat minder aardgas gebruiken, en meer stroom. Al met al is er winst voor het klimaat. Er is een aantrekkelijke subsidie voor de aanschaf van een hybride warmtepomp.

  • Isoleer de vloer van je huis

    De minst bezochte ruimte in huis is de kruipruimte. Tip: neem eens een kijkje en check of er isolatiemateriaal onder de vloer zit. Met vloerisolatie blijft je vloer warmer, verlies je minder energie en dat is goed voor het klimaat.

  • Schaf een zonneboiler voor warm water aan

    Douchen met de kracht van de zon. En als de zon te weinig schijnt, springt de hr-ketel of een ander verwarmingsapparaat bij. Zo heb je nooit een koude douche. Met een zonneboiler halveer je je gasverbruik voor warm water en bespaar je CO2. Er is een aantrekkelijke subsidie voor het kopen van een zonneboiler.

En wat er in de grafiek niet bij staat zijn deze:

  • Vervang al je gloei- en halogeenlampen door ledlampen

    Ledlampen kosten meer dan gloeilampen. Maar ze gaan veel langer mee, per branduur zijn ze goedkoper. Bovendien zijn ze 85% zuiniger dan gloeilampen en 75% zuiniger dan halogeen. Vervang meteen al je gloeilampen en halogeenlampen, ook al zijn die nog niet stuk. Ledlampenzijn volwassen, voor bijna iedere ouderwetse gloei- of halogeenlamp is er wel een alternatief.

  • Koop een waterbesparende douchekop

    Een paar tientjes is bijna geen investering te noemen. Voor dat bedrag heb je een comfortabele douchekop die minder warm water verbruikt. Zo hoeft je ketel of boiler minder hard te werken. Tel uit je CO2-winst.

In het kort

En als je maatregelen op een rijtje zet van de meeste winst naar minder, dan krijg je:
  1. laat je spouwmuren isoleren
  2. isoleer het schuine dak van je huis
  3. plaats 10 zonnepanelen op je dak
  4. vervang gewoon glas door HR++ glas
  5. schaf een hybride warmtepomp aan
  6. isoleer de vloer van je huis
  7. schaf een zonneboiler aan voor warm water

En als toegift nog 2 kleintjes die weinig moeite kosten:

  1. vervang al je gloei- en halogeenlampen door led-lampen
  2. koop een waterbesparende douchekop

Goed uitzoeken en dan doen

De grootste klappers qua besparing in huis zijn dus te halen met isoleren. Laat allereerst je spouwmuur en dak goed isoleren. Ook oplossingen waarmee je zelf schone energie opwekt helpen het klimaat en leveren na een aantal jaar een besparing op. Neem zonnepanelen en koop een hybride warmtepomp.

Aanstaande zaterdag even doen

En die twee kleintjes: lampen en douchekop moet je gewoon aanstaande zaterdag even doen: door het huis lopen en een lijst van alle gewone lampen maken met hun wattage en hun model (kaars etc.), en dan naar de lampenwinkel of naar de bouwmarkt; daar kun je dan meteen die douchekop kopen.

Subsidies voor eigen huis

Er is subsidie voor energiebesparing van je eigen huis. Heb je plannen om je dak, buitenmuren, vloer of ramen te isoleren? Als je 2 of meer delen van je huis laat isoleren, kun je een flinke subsidie krijgen uit de Subsidieregeling Energiebesparing Eigen Huis (SEEH). Tijdelijk is de subsidie extra aantrekkelijk, want tijdelijk krijg je niet 20, maar ongeveer 30 procent van de kosten terug! Lees meer over de voorwaarden voor de subsidie en de tijdelijke verhoging. En trouwens: voor die extra subsidie geldt ‘op=op’, dus denk niet te lang na.

Je krijgt de SEEH-subsidie als je 2 of meer isolatiemaatregelen neemt. Je laat bijvoorbeeld de spouwmuur en vloer isoleren. Met de subsidie verdien je de kosten van deze maatregelen binnen 3 jaar terug. Daarnaast kun je ook geld krijgen voor een paar extra maatregelen (maar alleen als je ook 2 isolatiemaatregelen neemt). En er is een bonussubsidie als je je huis meteen zeer energiezuinig maakt. Een belangrijke voorwaarde voor de subsidie is dat je eigenaar van het huis bent én er zelf woont. Voor VvE’s is er een aparte regeling. Je kunt de subsidie aanvragen op de website van rvo.nl.

Bronnen

Jonge vrouw twijfelt | Mijn KeusPexels - free to use

Ons gedrag veranderen kan wel

in ,

Ons gedrag veranderen is niet makkelijk, maar het kan wel

Hoe werkt het nu vaak?

Elk jaar rondom Nieuwjaar denken we er weer met zijn allen aan met de goede voornemens: deze keer gaat het lukken! In de sportschool gaan we nu toch echt zo hard trainen dat we er weer zo uit zien als toen we jong waren. Of we gaan nu toch echt minder online kleren kopen! Of minder vlees eten, zeker als we op het journaal zo’n horrorverhaal hebben gezien over misstanden in een slachterij.

In de praktijk is het alleen allemaal niet zo makkelijk. We zijn vaak druk, moeten beslissingen nemen als we net even lekker op de bank zitten na een dag hard werken of juist in de winkel op weg naar huis met een kind op de arm dat moe is van een dag op de crèche.

We zijn al gauw positief over onszelf; soms iets te positief

En het lastige is dat zelfs als we vinden dat we goed bezig zijn, bijv. dat we echt minder vlees eten, dat dat in de praktijk over de hele week genomen eigenlijk toch niet minder is. We hebben bijvoorbeeld de neiging onszelf te belonen voor ons goede gedrag. Na twee dagen vegetarisch, hebben we immers wel weer een lapje vlees verdiend, en dat is dan soms zomaar een extra groot stuk (mag het ietsje meer zijn?).  En het is ook niet makkelijk, want veel Nederlanders koken nog met aardappelen/rijst-groenten-vlees, en dan moet je dus ineens dat vlees vervangen door iets anders! En wat doe je dan met de jus?!

Aanbod

Aan het aanbod zal het niet liggen, want de schappen in vrijwel elke supermarkt liggen tegenwoordig vol met vegetarische vleesvervangers. Sommige vervangers zijn duidelijk anders, maar sommige zijn ook opvallend goede kopieën van bijvoorbeeld een gehaktbal, maar dan zonder vlees. En ook op het gebied van kleding, reizen of eigenlijk op elk gebied zijn er tegenwoordig wel ‘goede’ alternatieven, die goed zijn voor mensen, dieren en de aarde. Maar als je dan uitrekent hoeveel we dan daadwerkelijk de afgelopen 10 jaar minder vlees zijn gaan eten, met alle vegetariërs en flexitariërs en al het aanbod in de schappen, dan is dat eigenlijk niet minder geworden (en sommige berichten zeggen zelfs dat we meer vlees eten).

Lastig

Als puntje bij paaltje komt is voor veel mensen een vegaburger nou eenmaal veel minder lekker dan een ‘echte’ hamburger! En die producten zijn vaak ook duurder of ze smaken anders dus dan moet je in de keuken creatief aan de slag om het aan jouw smaak aan te passen met een sausje of kruiden. En als je moe bent of bezig bent met de kinderen, dan heb je wel iets anders aan je hoofd. Maar … je hoeft niet eerst last te krijgen van je hart om dan pas echt te gaan sporten. Je bent namelijk niet de enige.

Gedrag

Er zijn erg veel wetenschappers die zich bezighouden met ons gedrag. Een beroemd voorbeeld is B.J. Fogg (Fogg Behavior Model, dat ook gebruikt wordt door Facebook e.d. en online marketing mensen). Hij zegt: we moeten ons realiseren dat mensen in de basis ‘lui’ zijn. We voelen weerstand als we moeite moeten doen, dus ook bij het aanleren of aanpassen van ons gedrag. Simpelweg omdat het inspanning vergt en onzekerheid met zich meebrengt. Dus daar kun je dan maar beter vanuit gaan! Hij heeft vervolgens een model ontwikkeld dat gebaseerd is op 1) motivatie, 2) makkelijk maken en 3) triggers (signalen). Als het niet lukt om gedrag te veranderen, zo zegt hij, dan ontbreekt ten minste een van deze 3 elementen. Als je weet welke dat is, dan weet je waar je aan kunt werken.

De drie onderdelen

1) Motivatie

Het belangrijkste, natuurlijk is de vraag of we echt gemotiveerd zijn? Fogg noemt daarbij weer drie vragen die je kunt stellen om uit te zoeken hoe je je motivatie kunt vergroten:

Plezier en pijn

Die merk je onmiddellijk en deze zijn gebaseerd op onze oerdriften. Iets wat leuk is, doe je graag. Iets wat pijn doet, vermijd je liever. Dus kijk eens wat er bij dat sporten of minder vlees eten leuk is, en probeer dat te versterken. En probeer alles te voorkomen dat pijn doet of erg lastig is.

Hoop en angst

Vaak als je besluit iets te gaan doen, dan stel je je voor hoe het is als je regelmatig naar de sportschool gaat of hoe je eruit ziet als het werkt. Probeer je dat goed voor te stellen, maar doe het wel realistisch! Angst heeft er vaak mee te maken dat je iets kwijt raakt en dat werkt sterker door dan de kans om iets te krijgen. Dus vraag je eens af waar je bang voor bent om kwijt te raken?

Wat vinden anderen?

De kleding die we dragen, hoe we praten: veel van wat we doen wordt bepaald door de wens om door anderen te worden geaccepteerd. Of sterker nog: om niet door anderen te worden genegeerd. En daarom vinden we likes leuk op Facebook. Maar dat kunnen we ook gebruiken door bijv. te gaan trainen met een app waarop je vrienden je resultaten zien.

2) Makkelijker maken

Naast motivatie is een ander belangrijk onderdeel dat je moet zorgen dat het zo makkelijk mogelijk is om te gaan sporten of minder vlees te eten. En Fogg noemt dan weer een aantal dingen waar je op kunt letten:

  • tijd: zorg dat het niet meer tijd kost, of liever zelfs minder tijd kost
  • geld: probeer te zorgen dat het niet duurder is, of zelfs goedkoper. Volg bijv. onze wekelijkse nieuwsbrief met aanbiedingen en koop duurzaam vlees als het met korting is.
  • moeite: en let er vervolgens op dat niet meer moeite is, zowel praktisch als om erover na te denken. Dus als je moet omrijden voor een duurzame aanbieding, koop dan al je boodschappen daar, bijv. voor meerdere dagen. En als je niet weet wat je bij een vegaburger kunt eten, kijk dan op de receptensites!
  • niet alleen: mocht nou net jij de uitzondering zijn in jouw familie of vriendenkring: zoek dan iemand die het bijvoorbeeld op zijn minst best vindt, of zelfs leuk, dat jij geen vlees meer eet, en houd die op de hoogte
  • routine: en tenslotte: probeer te zorgen dat iets zo snel mogelijk routine wordt. Dus elke keer als je de kinderen naar school heb gebracht, ga je meteen even naar die supermarkt daar in de buurt waar ze wel een groot aanbod vleesvervangers hebben.

3) Triggers of signalen

En de derde zijn de triggers. Het is handig als je eraan herinnerd wordt dat je iets zou doen, op het moment dat je het ook kunt doen en ook wilt doen. Er zijn 3 verschillende soorten triggers om gedrag te activeren:

Motiverende boodschappen

Deze helpen als je wel de mogelijkheid hebt om het te doen, maar niet de motivatie. Vertel je zelf dan waarom je het ook alweer deed, dat sporten of minder vlees eten. Of zet een foto neer van vroeger van hoe je er uit wilt zien (neem wel een realistische foto). Voor sporten heb je daarnaast apps zoals Evy, die vol zitten met dit soort boodschappen!

Facilitators

Facilitators helpen je als lastig is om te doen, maar je wel gemotiveerd bent om het te gaan doen. Breng in deze trigger vooral over hoe makkelijk het gedrag is dat je wilt doen, desnoods met concrete instructies.  Het kan ook heel praktisch zijn: leg je sportkleren of je yoga matje bijvoorbeeld naast je bed klaar.

Knoop in je zakdoek (reminders)

Deze helpen als we de mogelijkheid hebben én gemotiveerd zijn om een gedrag te vertonen. Ze moeten je er aan herinneren iets te doen als je het waarschijnlijk gaat vergeten, en op het moment dat het belangrijk is. Zet je wekker op je mobiel bijv. op half zes ‘s-middags als je dan boodschappen doet, zodat je eraan denkt om eerst te kijken of er een lekkere vleesvervanger in de aanbieding is. De zelfde jogging-app Evy stuurt je bijvoorbeeld ook dit soort reminders.

Persoonlijke verschillen

Voor ieder mens ligt de balans anders. De een heeft veel tijd, de ander veel geld, de derde is kok en kan wel makkelijk vegetarisch eten net zo lekker maken. Daarnaast kan iets wat normaal gesproken heel makkelijk is, ineens heel moeilijk zijn. Als je je been hebt gebroken, kun je ineens niet fietsen en als je net een kind hebt gekregen is ook alles anders. Dus kijk wat voor jou de belangrijke onderdelen zijn, dat als je die aanpast, dat je toch makkelijker naar die sportschool gaat of die vegetarische kipstukjes neemt (met sateh-saus!).

Een goed voorbereid mens, telt voor twee!

Maar voor iedereen geldt: het zit hem dus in de voorbereiding en wat je eromheen regelt en uitzoekt wat jou motiveert, het makkelijk maakt etc.. Natuurlijk moet je dat sporten uiteindelijk gewoon echt doen, maar een goed voorbereid mens telt echt voor twee!

Bronnen

vlees - barbecue | Mijn KeusPexels - free

Vlees, kip, ei, noten, bonen of vegaburger?

in

Wat is het best? Vlees, kip, ei, noten, bonen of vegaburger?

Eiwitten zijn onmisbaar in je voeding. Er zijn in de supermarkten tegenwoordig erg veel verschillende soorten producten te kopen waar eiwitten in zitten. Naast vlees en kip en vis, heb je natuurlijk ook ei, maar ook noten, bonen en allerlei vegetarische producten. Als je rekening wilt houden met het milieu, dan is er dus veel variatie en dan kunt u dus af en toe producten nemen waar minder CO2 voor nodig is. Want … welk eiwitrijk product u kiest maakt veel uit voor dieren en het milieu (bijv. CO2), en natuurlijk voor u zelf!

Het is trouwens niet alleen vlees waarbij veel CO2 e.d. vrijkomen. Wist u dat kaas ongeveer even milieubelastend is als vlees? En dus zijn de vleesvervangers die gemaakt zijn van zuivel ook niet perse goed.

De CO2-uitstoot van vis is trouwens niet meegenomen in deze lijst. Bij vis spelen er andere milieu-issues, zoals overbevissing bij wilde vis en antibioticagebruik bij kweekvis. Wilt u weten waar je op kunt letten als je vis koopt? Kijk dan hier bij ons overzicht van vis, schaal- en schelpdieren.

Maakt het uit wat u koopt? Ja, en meer dan u denkt!

Door te letten op je keuzes voor eiwitrijke producten maak je veel verschil. Als een gezin namelijk elke week een steak eet, dan zorgt dat op jaarbasis voor 0,9 ton CO2 en dat is 3/4 van het volledige stroomverbruik in een gemiddeld huishouden (1,2 ton CO2). Om dat weer goed te maken, moeten meer dan 40 bomen een jaar lang groeien.

Overzicht

Van boven naar beneden en van links naar rechts, is dit de beste keus:

Vlees vegetarisch co2 tabel | Mijn Keus

Tips

  • Zoals u ziet is het het best om bonen, vegaburgers e.a. te eten van bovenaan de lijst. Zorg wel dat u gevarieerd blijft eten, volgens de Schijf van Vijf
  • Wilt u graag vlees of kip eten? Ga dan voor kip. Wilt u ook op dierenwelzijn letten? Kies dan kip met een keurmerk voor dierenwelzijn. Biologisch, EKO, Demeter en Beter Leven 2 en 3 sterren zijn een goede keuze.
  • In Nederland krijgen we trouwens meestal meer eiwit binnen dan dagelijks nodig is, dus als u eens een dagje overslaat en helemaal geen vlees of vleesvervangers eet, dan is dat geen enkel probleem.

Onderbouwing

In de afbeelding hieronder zie je CO2 die vrijkomt per kilo van allerlei soorten eiwitrijk eten:

Vlees vegetarisch co2 | Mijn Keus

De bron is de website van Milieucentraal,  op basis van cijfers van Blonk Consultants Milieu Centraal  

Bronnen

  • Milieucentraal – https://www.milieucentraal.nl/milieubewust-eten/vlees-vis-of-vega/#vergelijk  – de titel is vlees, vis of vega, maar vis staat er niet bij omdat CO2 daar minder een issue is (dan bijvoorbeeld overbevissing).
Groenten | Mijn KeusPhoto by Magda Ehlers from Pexels

Weerstand tegen ziektes verhogen

in

Weerstand verhogen

Het is altijd goed om te zorgen dat je weerstand goed werkt. Maar wat is dat eigenlijk, weerstand, en kun je daar zelf ook iets aan doen?

NB: deze tekst is een samenvatting van de bronnen die onderin genoemd worden. Als u klachten heeft of twijfelt over uw gezondheid, kijk dan op Thuisarts.nl of neem contact op met uw huisarts.

Wat is afweer en wat is het immuunsysteem eigenlijk?

Het immuunsysteem of afweersysteem is ons verdedigingssysteem tegen schimmels, virussen en bacteriën e.a.. En ons afweersysteem bestaat uit verschillende onderdelen, zoals lichaamseigen barrières zoals de huid en slijmvliezen, organen, moleculen en antistoffen die je beschermen tegen ongewenste indringers. Het lichaam wordt zo’n zeven keer per dag aangevallen door een virus. Dat gaat bijna altijd goed en dat heb je voornamelijk aan het immuunsysteem te danken.

Waarom hebben we soms een lagere weerstand?

In het algemeen

De belangrijkste redenen waarom uw afweer minder goed kan werken, zijn:

  • Medicijnen, bijvoorbeeld cytostatica dat bij kanker gebruikt wordt, of hormonen of prednison.
  • Ziekte – AIDS is bijvoorbeeld een ziekte die het afweersysteem aantast.
  • Slaapgebrek
  • Stress
  • Slechte voeding en veel alcohol

Weerstand in de herfst- en wintermaanden

Dat heeft er waarschijnlijk vooral mee te maken dat in de winter de kans om een virus, bijvoorbeeld verkoudheid of griep, op te lopen groter is. Oorzaken hiervoor zijn:

  • Door de kou kunnen virussen langer overleven
  • De droge lucht en de kou kunnen een ongunstig effect hebben op het functioneren van het slijmvlies van de luchtwegen, waardoor bacteriën en virussen zich makkelijker in de luchtwegen kunnen nestelen
  • Tijdens de winter verblijven mensen dichter op elkaar waardoor er een overdracht van virussen en bacteriën is.

Wat zijn de gevolgen van een verminderde weerstand?

Je merkt pas dat je een verlaagde weerstand hebt als het te laat is. ‘Loop je een verkoudheid of koortslip op, dan had je toen je dat virus opliep een verlaagde weerstand.’ Je hebt dan niet alleen een grotere kans op infecties, maar de infecties kunnen ook ernstiger zijn en bijvoorbeeld tot een longontsteking leiden.

Zo kun je je weerstand verhogen

 Samengevat zou je kunnen zeggen: als u gezond leeft, dan werkt u ook aan een goede weerstand. Praktisch gaat het om:
  • gezond en gevarieerd eten
  • voldoende slapen
  • handen regelmatig wassen
  • stress voorkomen en anders verwerken   
  • voldoende bewegen (lekker zweten, maar geen topsport!)
  • matig zijn met alcohol en niet roken

Uitgewerkt: gezond eten

  • Eet voldoende vezels
    • Eet daarom voldoende volkorenproducten, groenten, fruit en peulvruchten. ‘Voldoende’ is 30 tot 40 gram per dag; de meeste mensen eten maar de helft of minder.
  • Eet genoeg eiwitten
    • Sommige groepen hebben wat meer nodig, zoals ouderen, kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. Ook mensen met bepaalde aandoeningen of wonden. Een eiwittekort komt in Nederland vrijwel nooit voor.
  • Vitamine D
    • Zeker in de winter wanneer de dagen korter worden en je huid minder in contact komt met de zon kan het zijn dat u onvoldoende vitamine D aanmaakt. Als je daarbij nog eens veel binnen zit, dan maak je nog minder aan.
    • Eet genoeg vette vis en eieren. Mocht je veganistisch zijn, pak dan dagelijks een vitamine D-pilletje; dat kan nooit kwaad
  • Vitamine C en andere middelen
    • Werken al die middeltjes in de drogist die beloven je weerstand te verhogen?  Van deze middelen is niet aangetoond dat ze effect hebben. In gezonde voeding zit in principe alles wat je nodig hebt. Het lichaam kan bovendien maar een maximale hoeveelheid vitaminen opnemen en de rest verdwijnt. Dit geldt ook voor Vitamine C.
    • Vitaminen kunnen zin hebben als iemand onvoldoende vitamines naar binnen krijgt door een slecht voedingspatroon, maar dan kun je dus beter gezonder gaan eten.
    • Wel kan het goed zijn bij bepaalde groepen die wat extra’s kunnen gebruiken, zoals zwangere vrouwen, baby’s tot drie jaar, ouderen of mensen die bepaalde voeding niet eten.

In het algemeen: Schijf van vijf

En een algemeen voedingsadvies is natuurlijk om een maaltijd samen te stellen uit de Schijf van Vijf? In de Schijf van Vijf staat:

  • Veel groente en fruit
  • Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst
  • Minder vlees en meer plantaardig. Varieer met vis, peulvruchten, noten, eieren en vegetarische producten
  • Genoeg magere en halfvolle zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas
  • Een handje ongezouten noten
  • Zachte of vloeibare smeer- en bereidingsvetten, zoals olie, halvarine en vloeibaar bak- en braadvet.
  • Voldoende vocht, zoals kraanwater, thee en koffie

Wat waren ook alweer de spelregels voor corona

Om te voorkomen dat u het corona virus krijgt of aan anderen doorgeeft is het een goed idee om de volgende spelregels te volgen:

  • Was uw handen vaak met zeep.
  • Nies en hoest in uw elleboog.
  • Gebruik papieren zakdoekjes.
  • Geef anderen geen hand.
  • Houd 1,5 meter afstand van anderen

Bronnen

NB: als u twijfelt over uw gezondheid of deze informatie, neem dan contact op met uw huisarts.

  • Thuisarts – https://thuisarts.nl/ – dit is een initiatief van het Nederlands Huisartsen Genootschap. Samenwerkingspartners: Federatie Medisch Specialisten, Patiëntenfederatie Nederland en Akwa GGZ. – op deze website konden we helaas niets vinden over afweer of immuunsysteem
  • Immuunsysteem – https://nl.wikipedia.org/wiki/
  • Afweer – https://nl.wikipedia.org/wiki/
  • Weerstand – https://huisartsenpraktijkpoelpolder.nl/weerstand/
  • Hoe verhoog ik mijn weerstand?  https://zorgnu.avrotros.nl/hulp/hulpartikelen/item/hoe-verhoog-ik-mijn-weerstand/     Noot: Dit is een artikel uit december 2017, gecontroleerd door de redactie op 20 november 2019
  • Je weerstand verhogen, kan dat eigenlijk wel?  https://www.dokterdokter.nl/gezond-leven/algemeen/je-weerstand-verhogen-kan-dat-eigenlijk-wel/item29517
  • Schijf van Vijf – https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/wat-staat-er-in-de-vakken-van-de-schijf-van-vijf.aspx
Chocolate Makers | vrolijk indianenkind met grote cacaobonenChocolatemakers

Chocolatemakers – (h)eerlijke chocola!

in ,

De Chocolatemakers maken (h)eerlijke chocola!

In het kort

De Chocolatemakers  willen mensen laten zien hoe èchte chocola gemaakt wordt, van boon tot reep. Wat is dan èchte chocola? Dat is voor hen chocola die met aandacht op ambachtelijk manier gemaakt is. Bewust, duurzaam en van topkwaliteit, met zo min mogelijk toevoegingen. De smaak van de boon staat centraal. De regio en omstandigheden waaronder cacaobonen groeien, dat proef je in de chocola. In de eigen fabriek in Amsterdam doen ze alles zelf. “We zijn het enige Nederlandse chocoladebedrijf dat elke schakel in de keten zelf in de hand heeft. Hierdoor kunnen we alles zo duurzaam mogelijk doen.” Ze kopen hoge kwaliteit biologische cacao direct bij de boeren in Congo, Peru en de Dominicaanse Republiek. Dit doen ze voor een goede en eerlijke prijs. Ze branden zelf en nemen de tijd.

Chocolate Makers | logo

Chocolate Makers | logo

De missie van de Chocolatemakers is om een volledig duurzame alternatieve cacaoketen te bouwen door directe samenwerking met boeren(coöperaties), bedrijven (retail) en consumenten. Zo willen ze laten zien en ervaren dat de cacaoketen bijdraagt aan betere chocola en een betere wereld. Een goed voorbeeld zijn de Awajun repen. De cacao van deze reep wordt door de Awajun indianen verbouwd. De Awajun zijn traditionele jagers en verzamelaars en leven in de jungle van het Amazone regenwoud in het noord-oosten van Peru. Cacao komt van oorsprong uit de regenwouden van de Amazone. Deze Criollo cacao komt dus rechtstreeks van de geboortegrond van de cacao.
Met de inkomsten van deze biologische cacao kunnen de Awajun indianen in hun levensonderhoud voorzien en zijn zij niet genoodzaakt geld te verdienen door hout te verkopen of te kappen voor landbouw en veeteelt.

De chocola van de Chocolatemakers wordt verkocht in het hele land; zie hier de verkooppunten. In de fabriek in Amsterdam zijn rondleidingen voor iedereen vanaf 8 jaar en voor spreekbeurten over chocolade kun je hun spreekbeurt handboek downloaden.

Het verhaal van Rodney en Enver en de chocoladefabriek

Chocolate Makers | 3 generaties vrouwen cacaoboeren

Chocolate Makers | 3 generaties vrouwen cacaoboeren

In 2011 besloten Rodney en Enver om chocolademakers te worden. “Gewoon omdat het maken van èchte chocola nu eenmaal het mooiste en lekkerste is wat er bestaat! We willen mensen laten zien hoe èchte chocola gemaakt wordt, van boon tot reep. In onze eigen fabriek in Amsterdam doen we alles zelf. We zijn het enige Nederlandse chocoladebedrijf dat elke schakel in de keten zelf in de hand heeft. Hierdoor kunnen we alles zo duurzaam mogelijk doen. We kopen hoge kwaliteit biologische cacao direct bij de boeren in Congo, Peru en de Dominicaanse Republiek. Dit doen we voor een goede & eerlijke prijs. We branden zelf en nemen de tijd.”

Missie

De missie van de Chocolatemakers is om een volledig duurzame alternatieve cacaoketen te bouwen door directe samenwerking met boeren(coöperaties), bedrijven (retail) en consumenten. Zo willen ze laten zien en ervaren dat de cacaoketen bijdraagt aan betere chocola en een betere wereld. Èchte chocola is chocola die met aandacht op ambachtelijk manier gemaakt is. Bewust, duurzaam en van topkwaliteit, met zo min mogelijk toevoegingen. De smaak van de boon staat centraal. De regio en omstandigheden waaronder cacaobonen groeien, dat proef je in de chocola.

Voorbeeld: Awajun Chocolade

Chocolate Makers | chocola van cacao bonen van de Awajun indianen

Chocolate Makers | chocola van cacao bonen van de Awajun indianen

“De cacao van deze reep wordt door de Awajun indianen verbouwd. De Awajun zijn traditionele jagers en verzamelaars en leven in de jungle van het Amazone regenwoud in het noord-oosten van Peru. Cacao komt van oorsprong uit de regenwouden van de Amazone. Deze Criollo cacao komt dus rechtstreeks van de geboortegrond van de cacao.
Met de inkomsten van deze biologische cacao kunnen de Awajun indianen in hun levensonderhoud voorzien en zijn zij niet genoodzaakt geld te verdienen door hout te verkopen of te kappen voor landbouw en veeteelt. Hiermee draagt deze reep bij aan het behoud van het tropisch regenwoud en de ontwikkeling van duurzame teelt van cacao.”

Keurmerk: wel bio, geen Fairtrade

Waarom hebben de repen geen Fair Trade keurmerk?
“Wij zijn bio-gecertificeerd. Wij vinden de Fairtrade initiatieven in de basis een goed idee, maar in de praktijk werkt het toch niet goed genoeg. Na 20 jaar Fairtrade is er niet veel veranderd voor de leefomstandigheden en inkomsten van de cacaoboeren. Alle chocolade heeft tegenwoordig wel één of meerdere keurmerken, dus als we de industrie moeten geloven dan zit het wel snor. Maar hoe komt het dan dat de inkomsten voor de boeren er niet op vooruit gaat en de productie zelfs achteruit? Dan is er maar één conclusie; het Fairtrade systeem werkt onvoldoende.
Wat doen wij wel? Transparantie, tussenschakels eruit halen en direct samen werken. Hierdoor kunnen wij de boeren coöperaties direct betalen, omzeilen we corruptie en margehandelaren en betalen uiteindelijk meer dan de Fairtrade premies of garantieprijzen zoals keurmerken dat doen. De sleutel zit ‘m in het directe en persoonlijke contact en handel met de boeren.”

Zero waste!

Het is best een opgave om alles zo milieuvriendelijk mogelijk te doen. Gelukkig zit dat in ons bloed! Onze bedrijfsvoering is gebaseerd op zo min mogelijke uitstoot en afval en wij streven naar lokale oplossingen. Onze stroom is groen (Greenchoice) en we kopen zo veel mogelijk tweedehands materialen en hergebruiken ons eigen afval. Zo is bijvoorbeeld de pallet waarop onze Spaanse melangeur machine naar Nederland gekomen is verwerkt tot kistjes waar onze chocola in verkocht wordt. Onze cacaodoppen gingen in het begin naar de Smultuin op de Stadshoeve in Waterland. Hier werden ze gebruikt als compost voor de blauwe bessen. Tegenwoordig gaan ze naar Yogi, om cacaothee voor te maken. Genoeg manieren dus om de doppen te (her)gebruiken! Aluminiumfolie is erg vervuilend. Onze verpakking is dan ook van vetpapier gemaakt en bedrukt met bio-inkt. Onze binnenwikkel is voorzien van een laagje cellulosefolie. Hierdoor blijft de chocola langer houdbaar. Het lijkt op plastic, maar is gemaakt van plantaardig materiaal en kan dus zo op de composthoop.”

Vervoer ook 25598 km per zeilschip

Chocolate Makers | lossen van de chocolate van het zeilschip

Chocolate Makers | lossen van de chocolate van het zeilschip

Sinds 2012 maakt de organisatie van de Tres Hombres, Fairtransport, zich hard voor emissievrij transport, dit is de 8ste keer dat ze de oversteek maken. Er worden 143 zakken Trinitario cacao vervoerd à 70 kilo, dus 10.000 kilo (10 ton). Deze lange reis over de Noord Atlantische Oceaan wordt in 13.822 zeemijlen (25598 km) afgelegd. Je kunt ze hier volgen op de kaart. Eén keer per jaar komt het zeilschip de Tres Hombres aan met bonen uit de Dominicaanse Republiek. In de producten Tres Hombres repen en Chocozeiltjes zitten alleen cacao dat met dit schip vervoerd is.

Ze zijn van oktober t/m +/- juni (vorig jaar was het juli, maar dit jaar wordt het waarschijnlijk mei) onderweg. Dus meer dan 1x per jaar is niet mogelijk met dit schip. Ze hebben nog 3 andere landen waar ze de cacao vandaan halen; 2 daarvan (Congo en Peru) komen met containerschepen naar NL, de laatste Colombia, komt tegelijkertijd met de bonen uit de Dominicaanse Republiek aan, en worden dus ook met het zeilschip vervoerd.

De Amsterdamse haven is trouwens de grootste haven ter wereld voor de import van cacao. Alle faciliteiten, van overslag- tot productiefaciliteiten, zijn in de regio beschikbaar. De haven beschikt bovendien over uitstekende achterlandverbindingen voor het transport van cacao.

Waar koop je het?

De chocola van de Chocolatemakers wordt verkocht in het hele land; zie hier de verkooppunten.

Kids: spreekbeurt?

Wil jij een spreekbeurt gaan houden over chocolade? Dan kun je op hun website een spreekbeurt handboek downloaden, waarin ze alles vertellen over het maken van chocolade en hoe zij dat precies doen in de fabriek in Amsterdam. Ze hebben dit handboek speciaal voor kinderen samengesteld. De teksten zijn geschreven door juf Suze en de tekeningen zijn gemaakt door leerling Amber (11 jaar).

Rondleiding: word een Chocolatemaker

“Omdat wij echte chocolademakers zijn, maken wij krachtige chocolade van boon tot reep 100% zelf. Hoe we dat precies doen, delen we graag! Zo kun jij ook een Chocolatemaker worden.” Ze hebben daarom ook elke vrijdamiddag een rondleiding door de fabriek. Je krijgt alles te weten over het productieproces en we gaan zelf chocolade maken (en proeven natuurlijk).
De rondleidingen zijn wekelijks op vrijdagmiddag tussen 14:30 en 16:00, we starten vanaf 10 januari 2020. Maximaal 15 personen en vanaf 8 jaar. In deze Corona-tijd zijn er vanaf juni weer rondleidingen ingepland en die zitten alweer vol; vanaf september is er weer plek. Hier meer informatie over de rondleidingen.

Bronnen

Deze tekst is samengesteld op basis van teksten foto’s van de website van de Chocolatemakers.

Landkaart met auto erop - vakantie | Mijn KeusPhoto by Mihis Alex from Pexels

Zoekmachine voor duurzame vakantiebestemmingen

in ,

Zoeken naar een ‘goede’ vakantie accommodatie

Hoe vind je de duurzame accommodatie voor jouw vakantie? Eigenlijk zijn er best veel mogelijkheden, ook op de bekende booking-sites. Maar je moet wel de weg weten. Hier geven we je een aantal mogelijkheden om je duurzame accommodatie te vinden.

NB: dit artikel is nog in bewerking.

EU Ecolabel Tourist Accomodation Catalogue

Een optie is deze EU zoekmachine van accommodaties die voldoen aan hun keurmerk, het EU Ecolabel Toerisme. Je zoekt dan eigenlijk in de ‘EU Ecolabel Tourist Accomodation Catalogue’, die goed zijn voor het milieu. De zoekmachine is nog wat krakkemikkig, maar is wel te gebruiken. Je kunt ongeveer alle landen van de wereld selecteren, maar we denken dat de zoekmachine vooral accommodaties heeft binnen de EU.

Eco Reizen

Daarnaast heeft Eco Reizen een goed overzicht van allerlei zoekmogelijkheden. Ecoreizen is naar eigen zeggen een onafhankelijke informatiesite mensen te helpen, die op vakantie graag veel willen beleven, alles zien, ontdekken en genieten, maar dat ook willen doen met respect voor de aarde, op een zo duurzaam mogelijke manier. Dat doen ze met hun duurzame reisgids, inspirerende reisverhalen en objectieve achtergrondinformatie.

Bronnen

Dit artikel is samengesteld uit de volgende bronnen:

  • https://www.eco-reizen.nl/duurzame-reisgids/accomodatie/ met een overzicht van allerlei zoekmogelijkheden, die hier zijn samengevat
Vrouw op strand aan zee | Mijn KeusPhoto by Riccardo Bresciani from Pexels

Tips voor een ‘goede’ vakantie

in

Tips voor een (h)eerlijke vakantie

Gemiddeld gaan Nederlanders drie keer per jaar op vakantie, waarvan de helft naar het buitenland. Er is steeds meer aandacht voor duurzaam reizen. Voor bijna een kwart van de Nederlanders speelt duurzaamheid zelfs een belangrijke rol bij het boeken van een vakantie, bleek deze week (22 januari 2020) uit een onderzoek van reisorganisatie ‘Eliza was here’. Hierbij een aantal tips voor een ‘goede’ vakantie.

Reis

Bij de reis gaat het om hoe je reist (vervoersmiddel) en de afstand. Kort gezegd:

  • ga zoveel mogelijk met trein of bus of electrische auto, en dan niet te ver weg
  • als je ver weg gaat, doe dat dan niet elk jaar

Accommodatie

  • Neem accommodaties met een zo goed mogelijk keurmerk (zie ons overzicht daarvan voor zomer- en wintervakanties)!

Vakantie activiteiten

Als je op je vakantiebestemming bent aangekomen, dan kun je ook nog denken aan deze tips:

Ondersteun de lokale gemeenschap!

Dit kunt u doen door te kiezen voor lokale restaurants en winkeltjes.

Houd rekening met & respecteer de lokale cultuur

Zaken die soms voor ons heel vanzelfsprekend zijn, zijn dat voor sommige Aziatische landen en culturen niet zijn. Leer een aantal woorden/zinnen van de taal, hoe je iemand groet of hoe je dank je we zegt en vraag altijd toestemming voordat u van iemand een foto maakt. Respecteer de lokale cultuur en men zal u ook met respect behandelen.

Maak het CO2 effect van je reis op de natuur zo klein mogelijk

Zo kunt u de CO2 uitstoot van uw vlucht compenseren via ons middels het programma van de stichting (met CBF keur) van Trees for All. De CO2 compensatie van uw vlucht (gemiddelde kosten hiervoor bedragen € 30,- per retourvlucht Azië) gaat via herbebossingsprojecten in Bolivia en Oeganda. Deze projecten zijn gecertificeerd en garanderen de hoeveelheid vastgelegde CO2. Hiernaast kunt u een aanvullende boomdonatie doen via dit programma. De projecten van Trees for All hebben een economische, ecologische en sociale meerwaarde voor de samenleving en dragen bij aan een gezonder klimaat.

Probeer wanneer mogelijk zoveel mogelijk hervulbare waterflessen te gebruiken

In steeds meer landen komen hier faciliteiten voor.

Ga dierenmisbruik tegen

Veel bestemmingen bieden de mogelijkheid om met exotische dieren in aanraking te komen, waarvan olifantenritten een voorbeeld zijn. Goede reisorganisaties bieden dergelijke activiteiten niet aan. De doorgaans zorgwekkende situatie waarin wilde dieren verkeren, komt de afgelopen jaren steeds meer onder de aandacht. Mocht u wildlife-attracties willen bezoeken tijdens uw reis, wees dan zorgvuldig in uw zoektocht. Twijfelt u over het welzijn of de verzorging van de dieren, breng dan geen bezoek aan deze organisatie.

Geef geen geld aan bedelaars

Vaak zijn de bedelaars jonge kinderen die niet naar school gaan en door hun ouders thuis worden gehouden om op deze manier geld te verdienen. Breng liever pennen of schriften naar een lokaal schooltje of kijk eens op de website van Pack For A Purpose. Deze organisatie ondersteunt wereldwijd diverse lokale projecten als schooltjes, weeshuizen, ziekenhuizen etc.

Koop geen illegale souvenirs

Koop geen illegale souvenirs welke gemaakt kunnen zijn van bedreigde dier- & plantsoorten, en steun zo deze illegale handel niet. Dit is tevens strafbaar. Let goed op, want soms worden dergelijke producten in reguliere winkels & markten aangeboden. Via deze link op de website van de belastingdienst vindt u een overzicht. Daarbij kan de lokale bevolking juist gesteund worden door de aankoop van zelfgemaakte handwerken.

Bron:

Expert?

Het Team van Mijn Keus is op zoek naar iemand die zelf een expert is op dit gebied of die een website of andere bron kent waar je kunt zien hoe de verschillende merken scoren.

Ken je iemand die een Expert is, stuur ons dan een bericht via het contactformulier! Dank je.