Misverstanden over duurzaam eten

Misverstanden over duurzaam eten

Afgelopen jaar gaf bijna de helft van de mensen aan op duurzaamheid te letten bij het kopen van producten. Duurzaam eten heeft voor mens, dier en milieu een hoop voordelen én biedt het mogelijkheden voor elke portemonnee. Maar even eerlijk: wat houdt duurzamer eten nu eigenlijk precies in?  Wat ons betreft is dat het volgende: duurzaam eten is eten waarbij echt rekening is gehouden met

  • de gezondheid van de consumenten, maar ook de arbeidsomstandigheden van de producenten
  • het welzijn van de dieren, maar ook onze voedselveiligheid die wordt beinvloed door het gebruikte voer
  • de impact op het milieu.

Hier een aantal misverstanden over duurzaam eten:

1 Duurzaam eten is hetzelfde als biologisch eten

Nee. Duurzaam is veel meer dan dat. Biologisch is één manier van duurzamer eten. Bij biologische producten wordt er bijvoorbeeld niet gebruikgemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen, kunstmest en gentechnologie. Bij duurzaam geproduceerde producten gaat het niet alleen hoe het geproduceerd is, maar om de balans tussen dierenwelzijn, arbeidsomstandigheden en impact op de natuur.

2 Duurzaam eten is duurder

Als we aan duurzaam eten denken, denken we al snel dat duurzamer meteen duurder is. En dat klopt vaak wel, maar er komen wel steeds meer mogelijkheden om toch betaalbaar duurzaam te eten. En zoals we al eerder hebben bericht: koop duurzaam vlees of groenten gewoon op de laatste dag en doe het dan, al dan niet na bereiding, in de vriezer. En om de kosten te verminderen: eet wat minder vlees (sowieso goed) en verspil zo min mogelijk van de duurzame groenten die je koopt.

3 Alleen verse producten zijn duurzaam

Fout! Diepvriesgroenten zijn soms zelfs duurzamer dan verse groente. Conserveermethoden, oftewel manieren om voedsel langer houdbaar te maken zoals invriezen en drogen, kunnen er juist voor zorgen dat bepaalde voedingsstoffen in producten beter bewaard blijven en dus niet verloren gaan als je het wat langer laat liggen.  En bij vis bijvoorbeeld is invriezen meestal noodzakelijk omdat de afstand van de vissersboot tot ons bord meestal domweg te lang is om de vis vers op ons bord te krijgen. Bovendien maakt het producten veel langer houdbaar en voorkom je daarmee voedselverspilling.

4 Duurzaam eten betekent geen vlees eten

Het eten van minder dierlijke eiwitten is absoluut belangrijk, zowel voor mens als planeet, maar dat betekent niet dat je het (bijna) volledig moet schrappen uit je voedingspatroon. Eet bijvoorbeeld één of meerdere dagen in de week geen vlees. Een dag zonder vlees wordt vaak gezien alsof er iets mist, terwijl er genoeg alternatieven zijn die maken dat je kunt blijven genieten van je avondeten. Maar  het is wel zo: hoe minder vlees je eet, hoe meer je bijdraagt aan duurzaamheid (en het is ook nog gezond).

5 Duurzaam eten is ingewikkeld en het aanbod is beperkt

Ja, dat klopt. Het is wel wennen. Het aanbod op het gebied van duurzamer eten is de laatste tijd wel  breder dan de meeste mensen denken, maar je moet wel weer even opnieuw op zoek naar ingredienten en manieren van koken. Er zijn nu ondertussen wel al veel alledaagse recepten heel goed te doen en dat hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn.

Bronnen

  • Vijf grote misverstanden over duurzaam eten, Anniek Mauser (Anniek Mauser, directeur duurzaamheid bij Unilever) door Peter Bak, Metronieuws 1 november 2018, https://www.metronieuws.nl/eten-drinken/2018/11/vijf-grote-misverstanden-over-duurzaam-eten/
  • Doe maar lekker duurzaam, initiatief in 2018, “Het initiatief DOE MAAR LEKKER DUURZAAM van de Nationale Postcode Loterij, Unilever en Albert Heijn streeft ernaar dat mensen vaker bewust kiezen voor een duurzamere maaltijd.”

 

Verbruik van elektrische apparaten – wat zijn de stroomvreters?

Energie en geld besparen met elektrische apparaten

Ook via de elektrische apparaten kun je bijdragen aan het milieu (minder CO2) en ook geld besparen. De volgende apparaten, van boven naar beneden, zetten het meeste zoden aan de dijk. In de praktijk komt het neer op het volgende:

  • hoe zuiniger het apparaat zelf, hoe beter
  • hoe minder je ze gebruikt, hoe beter.

Overigens is bijv. een elektrische auto natuurlijk een goed alternatief voor een auto op benzine of diesel, dus dat is al een ‘besparend’ apparaat. Maar de elektriciteit moet wel worden opgewekt, in Nederland vaak nog met fossiele brandstoffen. Dus ook hiervoor geldt dat het goed is de auto te gebruiken indien nodig. En als het kan: neem gewoon de fiets.

Jaarlijks stroomverbruik elektrische apparaten

ApparaatGebruikStroom-kosten per jaar
Elektrische auto15.400 km per jaar€ 576
Hottub/jacuzzi2x per week€ 500
Aquarium (groot formaat)24 uur per dag€ 220
Gloeilampen10 lampen, 3 uur per dag€ 145
Pomp vloerverwarming zonder schakelaar24 uur per dag€ 125
Infrarood sauna4 uur per week€ 92
Mechanische ventilatie (wisselstroom)24 uur per dag€ 88
Kokendwaterkraan6,5 m3 warm water€ 81
Vaatwasser6x per week€ 75
Wasdroger (condensdroger tabel B)2,5 keer per week€ 64
Elektrische miniboiler24 uur per dag€ 64
Mechanische ventilatie (gelijkstroom)24 uur per dag€ 62
Terrasverwarmer135 uur per jaar€ 59
Koelvriescombinatie24 uur per dag€ 57
Keramische kookplaat6 uur per week€ 50
Airco (mobiele)200 uur per jaar€ 45
Desktop (exclusief monitor)39 uur per week€ 42
Wasmachine4x per week€ 41
Vijverpomp24 uur per dag€ 40
lnductiekookplaat6 uur per week€ 39
Spelcomputer13 uur per week€ 30
Digitale tv-ontvanger (decoder)4 uur per dag (20 uur stand-by)€ 29
TV en stereo met randapparatuur4 uur per dag (20 uur stand-by)€ 25
Pomp vloerverwarming met schakelaar9 uur per dag€ 22
CV-ketel24 uur per dag€ 20
Oven50 keer per jaar ,€ 17
Ledlampen10 lampen, 3 uur per dag€ 15
Magnetron1 uur per week€ 15
Koffiezetapparaat2 potten per dag€ 14
Wifi-homeplug24 uur per dag€ 13
Modem-router24 uur per dag€ 13
Espressomachine4 kopjes per dag€ 10
Waterkoker390 liter per jaar€ 10
Laptop28 uur per week€ 8
Airfryer1x per week€ 7
Stofzuiger50x per jaar€ 6
Printer (laser)3,5 uur per week€ 4
Printer (inkjet)3,5 uur per week€ 2
Elektrische fiets1500 km per jaar€ 2
Tablet1 à 2 uur per dag€ 2

Even technisch

Een kilowattuur komt overeen met het energieverbruik van een elektrisch apparaat van 1000 Watt (1 Kilowatt) gedurende 1 uur. De kosten en het gebruik zijn gemiddelden en indicatief. De kosten zijn gebaseerd op €0,22 per kWh (peildatum september 2019) en ce cijfers zijn deels afkomstig van Milieu Centraal.

Bronnen

  • Consumentengids 2019 november p. 26-29 – Apparaten in huis, wat zijn de stroomvreters?

Gebruik regenwater zo goed mogelijk en voorkom wateroverlast

Wateroverlast in je tuin?

Het regent steeds vaker en harder in Nederland. Het KNMI heeft berekend dat de hoeveelheid neerslag de afgelopen 60 jaar met 20 procent is gestegen. Zo kan het zomaar een paar dagen achter elkaar met bakken uit de hemel vallen. Onze tuinen kunnen de hoeveelheid water moeilijk aan. Door de toenemende bestrating in de tuin kan het water niet weglopen. Dit leidt tot steeds meer overlast van volgelopen tuinen en terrassen. Maar ook de riolen raken overbelast en zo ontstaan er steeds vaker plaatselijke overstromingen. Gemeentes en waterschappen zetten alle zeilen bij om wateroverlast te beperken of voorkomen. Gelukkig vangen ook parken, perken en tuinen regenwater op. Maar wij kunnen ook veel doen om wateroverlast te voorkomen.

Hoe voorkom je wateroverlast en gebruik je het regenwater zo goed mogelijk?

Iedereen met een tuin is onmisbaar bij het voorkomen van wateroverlast. Zij kunnen zorgen dat regenwater zo min mogelijk in het riool komt. Dit kan door het opvangen van regenwater in gras of beplanting, in vijvers, gootjes, regentonnen of door hoogteverschillen in de tuin aan te brengen. Bomen bieden schaduw, verkoeling en nemen veel water op. Pergola’s en gevelgroen hebben hetzelfde effect. Hoe meer groen in de tuin hoe beter. Het liefst 60% groen en maximaal 40% verharding. Helaas geven de tuinprogramma’s op de zaterdagmiddag meestal niet het goede voorbeeld; hoe mooi de tuinen er vaak ook uitzien!

Met deze tips voorkom je wateroverlast in je tuin en help je de natuur een handje mee. Met een groene tuin en regenton help jij om wateroverlast te verminderen. In een groene tuin met gras of borders kan regenwater namelijk wegzakken. Er stroomt dan minder water via de tegels naar het riool, waardoor je het riool ontziet.

Samenvatting: tips voor een watervriendelijke tuin

  • Leg zo min mogelijk tegels in de tuin en zorg voor voldoende gras, borders, planten en bomen. Hoe meer groen, hoe beter het water wordt opgenomen of weg kan zakken in de tuin.
  • Als je wel tegels hebt, zorg dat het water weg kan in de border of door waterdoorlatende bestrating
  • Zorg dat je er voldoende compost in de grond zit; dit houdt het vocht vast en zorgt dat plantenwortels beter bij het water kunnen
  • Sluit een regenton aan op de regenpijp en gebruik dit water om je tuin te besproeien.
  • Een vijver zorgt ook voor de opvang van regenwater. Gebruik de vijver als ‘overloop’ voor de regenton en voer het regenwater dus af naar de vijver.
  • Heb je geen tuin? Ook met een watervriendelijke geveltuin of balkon help je wateroverlast voorkomen
  • Een groen dak vangt ook regenwater op en houdt het vast tot het weer droger wordt
  • Als je de ruimte hebt kun je ook een plek in de tuin maken die wat lager ligt, en zorgen dat het water daarnaartoe stroomt. Daar zakt het dan langzaam weg.

Leg zo weinig mogelijk tegels in je tuin; gebruik liever gras, planten en bomen

stuk van een grasveld | Mijn KeusDoor teveel tegels en bestrating kunnen riolen forse regenbuien niet altijd verwerken, omdat al het water in het riool terechtkomt. Je kunt de druk op het riool helpen verminderen door je tuin zo weinig mogelijk te betegelen. Hemelwater kan dan gewoon in de grond zakken en daar worden opgeslagen.  Een terras of tegelpad is prima, maar laat voldoende ruimte over voor gras en planten.

Een stukje gras, hoe klein ook, houdt regenwater vast en laat het in de bodem wegzakken. Onder de groene laag leven onder andere regenwormen, slakken en duizendpoten. Samen zorgen ze voor een waterdoorlatende bodem, de verwerking van plantenresten en zijn ze voedsel voor bijvoorbeeld vogels.

Planten en bomen hebben water nodig en zuigen dus grondwater op. Zet een paar bomen, struiken of fruitboompjes in je tuin en laat je schutting begroeien met klimplanten. En als het kan, ga dan voor een haag van planten in plaats van een houten of stenen schutting. De bladeren van een heg verdampen water, dit draagt bij aan een koelere tuin. De wortels van een haag zorgen dat de bodem doorlatend blijft en het regenwater makkelijker weg kan zakken.

Heb je wel een terras: zorg dat het water weg kan

Dat kan op verschillende manieren. Leg je een terras aan met terrastegels? Laat dan een rand vrij voor een border met planten. Zo kan het water toch weglopen en staat je terras niet vol plassen. Ook kun je kiezen voor een alternatief met halfverharding of waterdoorlatende bestrating, zoals schelpen of schors of bestrating met om en om bakstenen en aarde. Of zorg voor bredere voegen of speciale voegmortel die het water doorlaat en tegelijk het onkruid tegengaat.

Voldoende compost voor je bodem

Compost is goed voor de waterhuishouding van je bodem. Als je wat compost door zandgrond schept, kan die het water beter vasthouden. Heb je kleigrond, dan zorgt compost voor een lossere structuur, zodat plantenwortels beter bij het water kunnen.

Koop een regenton

Een regenton is de makkelijkste manier om water op te vangen  Veel mensen geven hun planten water met drinkwater. Dat is eigenlijk hartstikke zonde! Vang liever het gratis hemelwater op voor hergebruik. Dat is heel makkelijk te realiseren met een regenton. Het is niet alleen milieuvriendelijker, maar ook nog eens beter voor je planten. Regenwater bevat namelijk nauwelijks kalk én heeft al de juiste temperatuur.

Een regenton kun je eenvoudig aansluiten op de regenpijp. Ze zijn er in alle soorten, maten en prijzen; je koopt ze op internet of bij tuincentra. De regenton slaat het regenwater op. Via een kraantje kun je dit gratis water op elk gewenst moment aftappen en in je tuin gebruiken. Zo kan je jaarlijks honderden liters water besparen. In Nederland haalt 1 van de 6 tuinbezitters zijn tuinwater al uit de regenton. Heb je een vijver? Dan kun je die gebruiken als ‘overloop’ voor de regenton, als de regenton vol is door langdurige regen.

Neem er wel een met een deksel, zodat muggen geen eitjes in het water kunnen leggen. En zorg dat de regenton op een verhoging staat; die kun je erbij kopen maar je kunt ook 5 oude terrastegels opstapelen (als het goed is heb je die nu over omdat je meer groen wilt).  Je gieter kun je dan zo onder het kraantje zetten.

Doordat het opvangen van regenwater de overbelasting van het riool tegengaat, geven sommige gemeentes daarom zelfs subsidie voor het aanschaffen van een regenton. Daarnaast zal je het aan het eind van het jaar merken op je waterrekening.

Groen balkon, geveltuin of verticale tuin

Heb je geen tuin? Ook planten op je balkon, in een geveltuintje of tegen de muur helpen mee tegen wateroverlast.

In de stad zijn er minder voortuinen te vinden dan buiten de stad. Om toch wat groen en natuur toe te voegen kun je zo’n geveltuintje plaatsen. Voor een geveltuin vervang je een aantal tegels langs de gevel voor verse aarde en planten. Het regenwater loopt geleidelijk de grond in door de aarde van de geveltuin. Een aantal gemeentes geven subsidies voor geveltuintjes. Zie hiervoor de website van je gemeente.

Als je klimplanten in je geveltuin plaatst, blijft het begroeide deel van de gevel in de zomer koel en in de winter kan het warmteverlies verminderen. De planten zijn schuilplekken voor insecten en vlinders. Kleine dieren gebruiken de geveltuintjes om van geveltuintje naar geveltuintje te gaan en zich zo veilig te kunnen bewegen door de straat. Op een balkon kun je verticaal tuinieren. Bijvoorbeeld met pallets boven elkaar of met plantenbakken.

Groen dak: tuin op je dak

Maak een groen dak van sedum om water op te vangen. Sedum is eigenlijk een verzameling van allemaal kleine vetplantjes. Deze plantjes nemen heel goed water op, en kunnen daardoor ook heel goed tegen droogte. Op deze manier zorgt het ook voor dakisolatie. Het houdt dus regenwater vast en helpt om wateroverlast te voorkomen. In sommige gemeentes kun je subsidie krijgen als je een groen dak aanlegt. Niet ieder huis is geschikt voor een groen dak dus check dat wel eerst goed.

Leg een regenvijver of wadi aan

Heb je een grote tuin, maak dan een tijdelijke wateropslag door een kleine kuil, of lager stuk tuin aan te brengen. Wanneer het regenwater erdoorheen geleidt wordt, loopt het lage deel in de tuin vanzelf vol met water. En zo ontstaat er een tijdelijke natuurlijke vijver. Het is dus wel zaak dat je de tuin zo aanlegt dat deze een beetje afloopt naar de kuil of greppel toe. Hoe het gaat werken in jouw tuin, hangt wel af van de grondsoort.

Woon je in een gebied met kleigrond, veengrond of met een hoge grondwaterstand, leg dan een buffervijver aan. Zo’n regenwatervijver vangt regenwater op en laat het langzaam wegzakken in de grond, en is dus vol na een regenbui en bijna leeg als het lang droog blijft. De wisselende waterstanden zorgen dat er veel verschillende planten en dieren kunnen leven.

Woon je in zandgrond gebied, waar het regenwater gemakkelijk wegzakt, dan kun je kiezen voor een wadi: een lager gelegen stuk grond zoals een greppel of een kuil. Wanneer het hevig regent, stroomt het regenwater hiernaartoe en zakt daar weg.

Bronnen

Water drinken uit een eigen plastic flesje

Water drinken is belangrijk

Genoeg drinken is belangrijk om voldoende vocht binnen te krijgen. Je hebt vocht nodig omdat je het verliest door te ademen, te zweten en door toiletbezoekjes. Je houdt de vochtbalans het best op peil door voldoende te drinken, maar in eten zit ook vocht. Het lichaam herstelt de vochtbalans automatisch. Als je te veel vocht verliest, scheidt het bijvoorbeeld minder urine uit of je krijgt een dorstgevoel waardoor je meer gaat drinken.

Hoeveel vocht per dag en wat moet je drinken?

Er wordt aangeraden aan volwassenen om elke dag 1,5 tot 2 liter te drinken. Als je op pad gaat met warme dagen neem dan vooral water mee, want drinken met de warmte is dan extra belangrijk. Je verliest immers door te zweten nog extra vocht.
Er zijn natuurlijk ontzettend veel soorten drank, maar niet al het drinken is goed om je vocht op peil te houden. Als je kijkt naar de Schijf van Vijf dan is dit het best:

  • Water, waaronder kraanwater, bronwater en mineraalwater.
  • Zwarte en groene thee
  • Kruidenthee (beperkt)
  • Koffie (beperkt)
  • Melk

Water uit de kraan

Het makkelijkst is natuurlijk gewoon water uit de kraan drinken. Het water wat uit de kraan komt in Nederland is dik in orde. In weinig landen zijn de normen en controles zo streng als in ons land. Aan het water dat uit de kraan komt, zijn zelfs veel meer eisen gesteld dan water uit flessen. Dus we kunnen met een gerust hart kraanwater drinken. En je kunt kraanwater prima een paar dagen gekoeld bewaren, maar omdat er in Nederland heel makkelijk water uit de kraan kan worden gehaald, hoeft dat eigenlijk niet nodig te zijn. Gewoon opdrinken, en de volgende dag nieuw water tappen.

Water in een eigen flesje meenemen

Als je van huis gaat dan kun je dat water gewoon in een waterflesje meenemen. Veel mensen vragen zich dan alleen wel af hoelang kraanwater goed blijft en ook of het wel veilig is in zo’n flesje dat je steeds weer gebruikt? Ten eerste is je waterflesje elke keer hervullen goedkoop en goed voor het milieu. Wel is het zo dat er, omdat je het flesje aan je mond zet, bacteriën uit je mond op het flesje komen. Gelukkig kunnen deze bacteriën meestal geen kwaad. Ook is de kans dat er chemische stoffen uit het flesje in het water komen erg klein. Maar … als je het water in de brandende zon laat staan of als er zure dranken zoals vruchtensappen in zitten, dan kunnen er wel stoffen vanuit het flesje in het drinken terechtkomen. En eventueel aanwezige bacteriën kunnen zich dan snel vermeerderen.
NB: Als je geen plastic flesje wilt gebruiken, kun je kiezen voor glas of roestvrijstaal (RVS). Dit zijn materialen die nauwelijks stoffen afgeven.

Water uit flessen

Water is ook verkrijgbaar in flessen of flesjes. Dit water wordt onder een bepaalde druk in de fles gedaan. Verder zit er in water niets waardoor het zou kunnen bederven. Vandaar dat een ongeopende fles lang houdbaar is. Maar eenmaal geopend is het minder lang houdbaar, vooral als je direct uit het flesje drinkt. Dan komen er door ons speeksel bacteriën bij waardoor het kan bederven. Het Voedingscentrum adviseert om water in flesjes geopend maximaal 3 dagen buiten de koelkast of 3 tot 7 dagen in de koelkast te bewaren.

Tips: veilig kraanwater meenemen in je eigen flesje

– gebruik het flesje alleen voor water
– ververs het water geregeld (liefst dagelijks) en bewaar niet te lang hetzelfde water erin
– op warme dagen is het verstandig om je flesje uit de zon te houden en als het kan in de koelkast te leggen (en sowieso niet in een hete auto te laten liggen)
– maak het flesje, inclusief de dop, voordat je het bijvult goed schoon met warm water en een druppeltje afwasmiddel, want dan wordt de bacteriegroei vertraagd. Spoel het goed na met koud water. Je kunt flesje en dop natuurlijk ook in de afwasmachine doen.

Bronnen

  • Max Vandaag https://www.maxvandaag.nl/sessies/themas/eten-drinken/hoe-lang-is-water-uit-de-kraan-of-een-flesje-houdbaar/
  • Gezondheidsnet https://www.gezondheidsnet.nl/dorstlessers/hoelang-kun-je-water-bewaren
  • Voedingscentrum https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoeveel-water-vocht-moet-ik-per-dag-drinken.aspx
  • Voedingscentrum – waterflesjes bijvullen https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/veilig-eten-en-e-nummers/waterflesjes-hervullen-is-dat-veilig.aspx

Barbecue – hoe doe je dat gezond en goed voor het milieu

Barbecue met houtskool, kokosbriketten, gas of elektrisch?

We zitten midden in de tijd van heerlijk buiten barbecueën. En ook tijdens een zomerse barbecue kun je rekening houden met het milieu, zonder dat het minder lekker en minder gezellig wordt. Het doet er wel toe, want wist je dat er in Nederland jaarlijks 13 miljoen kilo houtskool wordt verkocht? Daar is dus nog veel milieuwinst te behalen! Wij zetten hier alles op een rijtje, en kijken naar de brandstof (kolen, gas of elektra), soorten barbecues, milieuvriendelijk en efficiënt barbecueën, gezondheid en natuurlijk veiligheid.

Samenvatting: tips voor gezond en milieuvriendelijk barbecueën

  • Milieuvriendelijk barbecueën 
    • Wees zuinig met de brandstof als kolen of met gas en elektra. En als je een goede houtskool koopt, dan kun je prima meerdere keren barbecueën met één portie houtskool (en dat is dus ook goedkoper).
    • Let op dat de grootte van je barbecue en de hoeveelheid kolen past bij hoeveel eten je gaat bereiden. Een grote barbecue aansteken om weinig te grillen, zorgt voor onnodig gebruik van brandstof. Koop dus een kleine barbecue als je meestal met een kleine groep barbecuet, en leen er dan een als je een keer een grotere groep hebt of koop eenmalig een wegwerpbarbecue bij.
    • Houd tijdens het bereiden het deksel zoveel mogelijk op de barbecue. Looking ain’t cooking!
    • Gebruik gewoon echt servies en bestek, in plaats van plastic, want dan is het eten smakelijker en het is beter voor het milieu.
  • Eten
    • Kies voor een milieuvriendelijk menu: vlees, vis, vleesvervangers die het milieu minder belasten, en groenten, brood en sausjes in plaats van vlees.
    • Wilt u graag vlees of kip eten? Ga dan voor kip of varken of half om half gehakt (lees hier meer informatie …).
    • Wilt u ook op dierenwelzijn letten? Kies dan kip met een keurmerk voor dierenwelzijn. Biologisch, EKO, Demeter en Beter Leven 2 en 3 sterren zijn een goede keuze.
    • Laat het eten zo lang mogelijk afgedekt in de koelkast staan, zodat het niet bederft.
    • Zorg dat je geen voedsel verspilt, dus koop op maat in, en zet restjes eten ook snel weer terug in de koelkast. Of rooster ze op de barbecue als de kolen nog heet zijn, en bewaar ze voor de dag erop.
  • Typen barbecue, gezondheid en buren
    • Bij een gewone barbecue op houtskool of briketten komt rook vrij die schadelijk is voor de gezondheid.
    • Elektrische barbecues en gasbarbecues hebben dit nadeel niet. Barbecueën op gas of elektriciteit is daarmee gezonder en geeft minder overlast, maar ze zijn ook beter voor het milieu (elektrisch is het best)
    • Probeer rookoverlast voor de buren te voorkomen.
  • Veilig barbecueën
    • Steek een barbecue alleen aan met een lange lucifer en met aanmaakblokjes. Nooit met een brandbare vloeistof.
    • Zet de barbecue op een stevige ondergrond op een windvrije plek.
    • Blaas niet in het vuur, gebruik een blaasbalg of waaier.
    • Ga nooit met een brandende barbecue lopen.
    • Laat een nog brandende of nasmeulende barbecue na gebruik rustig afkoelen met de deksel erop. Zet hem pas weg, als hij niet heet meer is.

Houtskool of een alternatief

Er is een aantal opties: gewone houtskool, houtskool en briketten met een FSC-keurmerk of kokosbriketten.

Houtskool – vaak niet goed

barbecue met hete kolen | Mijn KeusEen groot deel van de houtskool voor onze barbecues is slecht voor mens en milieu, hier en in de landen waar de houtskool wordt geproduceerd. Dit komt door de milieuonvriendelijke productiemethoden, de illegale houtkap en ontbossing.

Volgens klimaatorganisatie HIER wordt in Nederland jaarlijks naar schatting 13 miljoen kilo houtskool verkocht. Ongeveer 80 procent daarvan wordt op een milieuonvriendelijke manier geproduceerd in Zuid-Amerika en vooral Afrika. Illegaal gekapt hout wordt op grote schaal in de open lucht verbrand om houtskool te fabriceren, waarbij 10 tot 12 kilo hout nodig is voor 1 kilo houtskool of briketten. Een vijfde deel van de in Europa verkochte houtskool komt uit Nigeria, waar illegale houtkap aan de orde van de dag is.

Tussen 2010 en 2015 verloor Nigeria een vierde van zijn natuurlijke bossen. Ongeveer een kwart van al dat tropische hout diende voor de productie van houtskool, die hier in Nederland veelal te koop is in goedkope zakken van supermarkten en doe-het-zelfzaken. Vreemd genoeg is dat niet verboden, want volgens de Europese wetgeving is de invoer van hout uit illegaal gekapte bossen alleen verboden als het gaat om hoofdproducten als balken voor de bouw. En dus zijn afgeleiden zoals houtskool niet verboden.

Houtskool en briketten met een FSC-keurmerk

Haast gewone houtskool heb je duurdere kolen en briketten met het FSC-keurmerk. Volgens het Wereld Natuur Fonds en andere milieuorganisaties garandeert dat certificaat dat de houtskool uit verantwoord beheerde bossen komt en dat aan de veiligheid van de arbeiders is gedacht. Vrijwel altijd is het een mix van Europees hout van loofbomen als de eik, haagbeuk, es, els en linde.

Alternatief: Houtskool van de schadelijke melliferaboom

Vooral in het zuiden van Afrika, met name in Namibië, slorpt deze exotische boom massa’s grondwater op, laat hij niets meer over voor de andere gewassen en verandert hij de grond rondom zich langzaam in een dor woestijngebied. Een voorbeeld van mellifera-houtskool is Bushveld Charcoal, dat in Nederland te koop is bij veel (online) speciaalzaken.

Alternatief: Kokosbriketten!

Ook organisch afvalmateriaal lijkt steeds vaker een tweede leven op het barbecuerooster te krijgen. In Nederland zijn bij gespecialiseerde winkels briketten van kokos te koop. Simpel gezegd zijn het briketten gemaakt van de schil van kokosnoten. Een erg duurzame, milieuvriendelijke oplossing, want er hoeft geen boom gekapt te worden, ze hebben een praktische, vierkante vorm, ze bereiken eenvoudig een hoge temperatuur, branden langer en zorgen ze voor minder vlammen en as in vergelijking met normale briketten.  De prijs lijkt fors, circa 20-22 euro voor een zak van 10 kilo. Bedenk echter wel dat je een stuk minder kokosbriketten nodig hebt om je BBQ te verwarmen. En doordat ze langer meegaan, kan je ze ook prima doven en een volgende grillsessie nog een keer gebruiken.

Trouwens: as moet in de vuilnisbak (zodra het is afgekoeld)

De as van de barbecue mag niet in de GFT-bak omdat as het composteerproces verstoort. Ook kunnen asresten schadelijke stoffen bevatten. Het kan gewoon bij het restafval.

Eten

Wat leg je op de barbecue?

Juist als je met een grotere groep bent, kun je hiermee echt een verschil maken voor het milieu en dierenwelzijn, en als je het slim doet, kost het een maar paar cent meer. Milieuvriendelijk barbecueën houdt in dat je niet alleen maar vlees grilt. De productie van vlees is namelijk erg milieubelastend. Naast vlees kun je denken aan vis en vleesvervangers, maar denk ook aan groentespiesen, geroosterde groente, gepofte aardappels en maïskolven, salades, brood en saus.

Plan de boodschappen op tijd, want dan kun je voor hetzelfde geld goedkoop biologisch en ‘Beter leven’ vlees kopen als het in de aanbieding of afgeprijsd is. In ons artikel ‘Goede keuzes zijn niet duur‘ rekenen we uit Goed vlees hoeft niet duur te zijn | Mijn Keushoe u goedkoop ‘goed’ vlees  kunt inslaan voor de barbecue! U kunt voor hetzelfde geld biologische braadworst, kipdrumsticks, biefstuk en shoarma vlees etc. kopen en met het Beter Leven ***  keurmerk. Het prijsverschil was namelijk maar 3 cent per ons!

Verder is het belangrijk dat je niet te veel inkoopt, anders moet je het waarschijnlijk weggooien. Als dat het geval is, maak het dan gaar op de barbecue en eet het de volgende dag op.

Voedselveiligheid

Als je bij warm weer gaat barbecueën, dan bestaat het gevaar van voedselvergiftiging, vooral met het vlees. Bewaar het eten daarom zo lang mogelijk gekoeld. Zorg ook dat vlees goed gaar wordt op de barbecue. Laat het echter niet verbranden, want zwart gebrand eten bevat stoffen die kanker kunnen veroorzaken.
Pas ook op voor ‘kruisbesmetting’: die ontstaat wanneer rauw vlees dat besmet is met bacteriën, in aanraking komt met groenten en salades die onverhit worden gegeten. Dat kan bijv. gebeuren als u op een snijplank eerst het vlees snijdt en daarna de sla.

Type barbecue

Er zijn allerlei soorten barbecues. Bij een barbecue op houtskool of briketten komt rook vrij die schadelijk is voor de gezondheid. Elektrische barbecues en gasbarbecues hebben dit nadeel niet. Barbecueën op gas of elektriciteit is gezonder en geeft minder overlast. De elektrische barbecue is het goedkoopst in het gebruik en het milieuvriendelijkst, gevolgd door de gasbarbecue en daarna de kolenbarbecue.

Wegwerpbarbecue

Voor een picknick, op het strand of de camping kan een wegwerpbarbecue handig zijn. Als je dat een keer per jaar doet, is een wegwerpbarbecue waarschijnlijk niet nadeliger dan een gewone barbecue.

Gasbarbecue

Gasbarbecues gebruiken butaan- of propaangas, die in in tankjes of flessen te koop, met of zonder statiegeld. Ook gas levert vooral tijdens het gebruik van de barbecue broeikasgas op, maar gas is een goede keuze, omdat het schoon brandt (geen rook) en nauwelijks luchtvervuilende stoffen oplevert.

Barbecueën op gas is eenvoudig. Het gas is makkelijk aan te steken en de barbecue is snel gereed voor gebruik. Bovendien kun je de barbecue uitschakelen als iedereen aan het eten is – dat scheelt brandstof. Bij een barbecuemaaltijd die 1,5 uur duurt, zal 0,5 tot 1,2 kg gas nodig zijn.

Elektrische barbecues

Elektrisch barbecueën leidt alleen tijdens de productie van elektriciteit tot de uitstoot van broeikasgassen en luchtvervuilende stoffen, niet tijdens het elektrisch grillen in de tuin. Daarom levert elektrisch barbecueën nauwelijks overlast op voor de omgeving.
Voor gebruik moet de grillplaat op temperatuur komen; dat kan even duren. Daarna kun je de temperatuur van een elektrische barbecue goed regelen, dat bespaart energie. Door de barbecue uit te zetten als iedereen eet, valt ook elektriciteit te besparen. Elektrisch barbecueën is het goedkoopst in gebruik.

Gewone barbecue van Weber of Green Egg etc.

Zweer je toch bij houtskool op je Weber of Green Egg, koop dan de wat duurdere kolen en briketten met FSC-keurmerk.

Gezondheid, veiligheid en overlast

Rook en fijnstof

Bij het barbecueën op houtskool komen schadelijke stoffen vrij, waaronder fijnstof. De rook kan gezondheidsklachten veroorzaken, vooral bij mensen met een aandoening aan de luchtwegen (bijvoorbeeld astma). De rookontwikkeling kan bovendien overlast veroorzaken bij uzelf als bij de buren.
Sluit daarom ramen en deuren als je (of jouw buur) gaat barbecueën. Dat voorkomt vervuiling van de lucht in huis. Je kunt de overlast voor de buren beperken door rekening te houden met de windrichting.

Overigens komen bij het grillen van vlees op een barbecue ook altijd wat vet- en vleessappen op de hete delen terecht, wat ook ongezonde rook oplevert. Sommige gas-, elektra- en houtskoolbarbecues hebben een vet-opvangplaatje om dit te voorkomen.

Brandwonden

Barbecues worden erg heet en eerstehulpposten ontvangen jaarlijks veel mensen met brandwonden van de barbecue. Let daarom altijd op de veiligheid. Gebruik geen vloeistoffen om een houtskoolbarbecue aan te steken. Gebruik vuurvaste handschoenen en draag een beschermend schort. En ten slotte: ruim de as pas op als de barbecue helemaal is afgekoeld.

De brandwondenstichting heeft een speciale website geopend waarop veiligheidsregels voor omgaan en aansteken van de barbecue staan: Barbecue veilig:

  • Steek een barbecue alleen aan met een lange lucifer en met aanmaakblokjes. Nooit met een brandbare vloeistof.
  • Zet de barbecue op een stevige ondergrond op een windvrije plek.
  • Zet dus een draagbare barbecue niet op een houten of plastic tafel of op droog gras. Door de stralingshitte kan dit in brand vliegen.
  • Plaats de barbecue niet te dicht bij tafellakens, parasols, tuinmeubels en struiken.
  • Blaas niet in het vuur, gebruik een blaasbalg of waaier.
  • Ga nooit met een brandende barbecue lopen.
  • Laat een nog brandende of nasmeulende barbecue na gebruik rustig afkoelen met de deksel erop. Zet hem pas weg, als hij niet heet meer is.

Bronnen

Heet water in de keuken

Kokendwaterkranen versus waterkokers versus keukenboiler en HR-ketel: wat is beter?

Inleiding

Vandaag de dag is het belangrijk dat iedereen zijn steentje bijdraagt aan een beter milieu en soms kun je dat al doen met hele kleine dingen. Het gaat hierbij niet alleen om minder autorijden of bijvoorbeeld je afval scheiden. Soms gaat het ook gewoon om kleine dagelijkse handelingen die een stuk duurzamer kunnen. Het leuke is dat sommige aanpassingen in je dagelijkse bestaan ook nog financiële voordelen voor jezelf kunnen opleveren.
In dit artikel kijken we naar verbruik van gas, electra en water in de keuken voor het verwarmen van water. We hebben warm water nodig voor warme dranken als thee en koffie, voor het koken en voor de afwas en schoonmaken e.d.

Samenvatting en Tips voor heet water in de keuken

SDG 12 Verantwoorde consumptie en productie | Mijn Keus

Sustainable Development Goal 12

  • Belangrijkste tip: verwarm niet meer water dan je nodig hebt! Anders verspil je de energie die nodig was om het op te warmen, en je verspilt water.
  • En dat geldt ook voor wat je ermee doet: zet niet meer thee of koffie zet dan je opdrinkt. Koffie weggooien heeft meer milieu-impact dan het zetten ervan. Naar schatting wordt 30 procent van de koffie weggegooid.
  • Van de apparaten kun je het best kijken naar een goede waterkoker of een fluitketel. In de meeste huishoudens is een kokendwaterkraan géén zuinige keuze, en de keukenboiler is de minst goede keuze. Wachten op heet water uit de kraan (verwarmd door de HR-ketel) is ook een goede optie. Vang dan wel het water op om het te gebruiken voor koken of de planten.
  • In de meeste huishoudens is een kokendwaterkraan géén zuinige keuze. Die gaat wel de waterverspilling tegen, maar het belast het milieu meer, doordat die meer energie verbruikt.
  • Je bespaart er eigenlijk alleen energie mee als je een paar keer per dag een klein beetje water nodig hebt (bijvoorbeeld één kopje) én je met een waterkoker of fluitketel vaak meer water kookt dan je gebruikt. Zet je meestal een hele pot thee, of warm je altijd precies op wat je gebruikt? Dan kost de kokendwaterkraan meer energie.
  • Wil je toch een kokendwaterkraan kopen vanwege het gemak? Kies dan een kokendwaterkraan met goede isolatie. Door de goede isolatie koelt hij minder snel af en gaat er minder warmte verloren. Dat betekent een minder hoog stand-by-verbruik (10 Watt in plaats van 20-30 Watt). De minder zuinige modellen zijn meestal juist de meest energieverslindende manier om water te koken.
  • Heb je al een kokendwaterkraan die sowieso aan staat? Gebruik hem dan altijd als je heet of kokend water nodig hebt, maar ook alleen daarvoor (bijv. niet om af te wassen)
  • Overigens: als mensen door een kokendwaterkraan minder water gebruiken, hoeft er ook minder water gezuiverd te worden, wat ook weer duurzamer is. Het veroorzaakt alleen weinig milieubelasting: 1 liter drinkwater maken kost ruim 60 keer zo weinig energie als het opwarmen van 1 liter water. dus dat voordeel van de kokendwaterkraan weegt niet op tegen het hogere energieverbruik.

NB: De conclusies zijn natuurlijk erg afhankelijk van het gedrag van mensen. En we hebben volledig groene stroom nog niet in deze vergelijking meegenomen, want de meeste mensen hebben dat niet. Daarnaast hebben we hier de prijs nog niet meegenomen, want een investering in een kokendwaterkraan is een flink bedrag! (van 500 tot meer dan 1500 Euro, al kost een gewone kraan natuurlijk ook geld) en veel mensen kunnen dat domweg niet betalen, dus dan is het geen optie.

Wilt u meer weten?

Hieronder gaan we in op de details, en onderaan bij de Bronnen staan de verwijzing naar websites als MilieuCentraal die zoals altijd echt goed hebben gekeken naar wat de beste manier is om water in de keuken te verwarmen, inclusief berekeningen. Wel is het zo dat ze niet al het gebruik van heet water op 1 plek op een rijtje hebben gezet, dus dat hebben wij voor u gedaan. Veel leesplezier.

In dit artikel kijken we dus naar het verbruik van gas, electra en water in de keuken en dan vooral voor het verwarmen van water. We hebben dat nodig voor warme dranken als thee en koffie, voor het koken en voor de afwas en schoonmaken e.d.
De meeste mensen gebruiken gewoon hun HR ketel om het water op te warmen, en hebben soms daarbij een waterkoker, een close in boiler of ze gebruiken een fluitketel (voor thee) of een kookplaat (voor koken), op gas of electra. De laatste jaren zie je in meer en meer huishoudens een kraan waar direct kokendheet water uit komt. Deze ‘kokendwaterkranen’ zijn erg handig als je gelijk een glas thee wilt en geen tijd hebt om te wachten op een waterkoker of fluitketel. Een bekend merk kokendwaterkraan is natuurlijk de Quooker, maar er zijn allerlei andere merken (voor een vergelijking kijk op Kieskeurig (https://www.kieskeurig.nl/kokend_water_kraan).
Maar hoe zit het met de duurzaamheid: wat is de beste manier om water in de keuken te verwarmen wat betreft energie en water verbruik?

Energieverbruik

In het algemeen is elektriciteit gebruiken voor het verwarmen van water niet het best voor het milieu. De hoge milieubelasting van de close-in boiler en ook kokendwaterkranen komt doordat ze werken op elektriciteit. Bij de verbranding van fossiele brandstoffen in de elektriciteitscentrale (bijv. kolen, gas, olie) wordt slechts 50 procent van de warmte die vrijkomt omgezet in elektriciteit; de rest gaat verloren. Door die lage efficiëntie vereist het elektrisch opwarmen van water veel meer fossiele brandstoffen, dan water opwarmen met een gastoestel, dus met een fluitketel.
Het is duurder en meer milieu belastend om water op te warmen met elektriciteit dan met gas. Daarom is 1 liter warm water uit de close-in boiler duurder dan een liter water verwarmd met de combiketel op gas. Ook de aanschaf van een keukenboiler zorgt voor extra kosten.
Als je de energie die nodig is voor een glas thee uit een kokendwaterkraan vergelijkt met die uit een waterkoker, dan zie je toch wel een groot verschil. Beide apparaten hebben evenveel energie nodig om het water van leidingwatertemperatuur naar het kookpunt te brengen. De waterkoker is dan klaar, maar de kokendwaterkraan moet dat water constant op die temperatuur houden. Hoewel het reservoir bij de goede kokendwaterkranen is geïsoleerd, kost dat aan de kook houden toch energie.
In een waterkoker kook je wel vaak meer water dan dat je daadwerkelijk nodig hebt. Dit nadeel heeft de kokendwaterkraan niet waardoor je nooit te veel verwarmt en op die manier wat energie uitspaart.
Als je water opwarmt in een ouderwets fluitketeltje (vrijwel afgesloten) op een gasfornuis, dan is dat is energiezuiniger dan de kokendwaterkranen én de elektrische waterkoker. Maar dat geldt alleen voor het maken van thee e.d.
De meeste mensen zullen bij het koken van bijv. aardappels gewoon water uit de kraan nemen en in de pan doen en dan is een kokendwaterkraan wel handig, en mogelijk efficiënt (het water hoeft immers niet, minder efficiënt, op de kookplaat met gas en elektra opgewarmd te worden). Bij de aardappels (of rijst, pasta, groenten etc.) scheelt het koken op met gas of elektra (inductieplaat bijv.), en het scheelt tijd. Het totale verbruik is dan het verbruik van de kokendwaterkraan + het flink kleiner verbruik van gas of elektra tijdens het koken.
Overigens:

  • een kokendwaterkraan kun je wel uitzetten, maar dit is vooral verstandig als je langer dan drie dagen weggaat. Dit in verband met het opnieuw opwarmen van het water én het doorspoelen van de kokendwaterkraan
  • en je kunt een waterkoker natuurlijk ook gewoon alleen maar vullen met het water dat je nodig hebt. Dat kost wat aandacht, maar dat scheelt wel energie en water.

Waterverbruik

Waar een kokendwaterkraan goed op scoort is het waterverbruik en op het eerste gezicht is de HR-ketel de slechtste manier voor het milieu. Het kan een flinke hoeveelheid koud water zijn die je ziet wegstromen terwijl je wacht op warm water. In de normale situatie moet je de kraan eerst ongeveer 10 seconden openzetten voordat er warm water uitkomt. Al het koude water dat hiervoor eerst uit de kraan komt, loopt meestal ongebruikt de gootsteen door. Hierdoor wordt iedere keer 3 tot 5 liter water verspild.
Als mensen minder water gebruiken, hoeft er ook minder water gezuiverd te worden, wat ook weer duurzamer is. Dat is dus wel verspilling, maar het veroorzaakt toch weinig milieubelasting: 1 liter drinkwater maken kost ruim 60 keer zo weinig energie als het opwarmen van 1 liter water.
Overigens:
– als je het water uit de kraan (HR ketel) opvangt tot het warm is, dan verspil je het niet. Later kun je het gebruiken voor het koken, je planten of schoonmaken.
– en als je een theekopje gebruikt om het water in de waterkoker af te passen of je gebruikt een waterkoker met een ruitje of streepjes, dan gebruik je niet meer dan je nodig hebt

Waterkoker

Voordeel van een waterkoker is dus dat je alleen energieverbruikt als je hem nodig hebt. Tips:

  • Een waterkoker met een ruitje met streepjes maakt dat makkelijker: je ziet dan precies hoeveel je kookt.
  • Een verwarmingselement in de bodem heeft de voorkeur boven een spiraal als verwarmingselement, omdat het minder verkalkt en gemakkelijker schoon te maken is.  Heb je een spiraal, ontkalk je waterkoker op tijd: een verkalkt verwarmingselement doet er iets langer over om het water heet te krijgen
  • Let erop dat je waterkoker ook kleine hoeveelheden kan verwarmen, bijvoorbeeld minder dan een halve liter.
  • Zet je vaak 1 of 2 kopjes thee, neem dan liever een kleine waterkoker dan een grote: daarin kun je ook kleine beetjes water efficiënt koken.

Kokendwaterkraan

Hoe werkt het?

Wat de naam al zegt: als je de kraan opendraait, dan komt er dus meteen kokend heet water uit. Wachten tot het water heet wordt, bijv. omdat het water nog verwarmd moet worden door de HR ketel op zolder, is niet nodig. Het is duidelijk dat dat erg makkelijk is, reden waarom ze zo populair zijn. Maar het kost behoorlijk wat stroom om het water op temperatuur te houden: 90 tot 280 kWh per jaar. En elke keer dat je heet water uit de kokendwaterkraan gebruikt, moet er namelijk weer koud water opgewarmd worden, en dat kost energie.

Kokendwaterkraan kopen?

  • In de meeste huishoudens is een kokendwaterkraan géén zuinige keuze
  • Je bespaart er eigenlijk alleen energie mee als je een paar keer per dag een klein beetje water nodig hebt (bijvoorbeeld één kopje) én je met een waterkoker of fluitketel vaak meer water kookt dan je gebruikt
  • Zet je meestal een hele pot thee, of warm je altijd precies op wat je gebruikt? Dan kost de kokendwaterkraan meer energie.
  • Als je er toch een koopt: kies dan een kraan met goede isolatie. Door de goede isolatie koelt hij minder snel af en gaat er minder warmte verloren. Dat betekent een minder hoog standby-verbruik (10 Watt in plaats van 20-30 Watt). De minder zuinige modellen zijn meestal juist de meest energieverslindende manier om water te koken.

Heb je al een kokendwaterkraan?

Heb je al een kokendwaterkraan die sowieso aan staat?

  • Gebruik hem dan altijd als je heet of kokend water nodig hebt, maar ook alleen daarvoor (bijv. niet om af te wassen).
  • Ben je een tijd van huis, dan kun je het apparaat het best even uit zetten. In 3 weken scheelt dit 5 tot 15 kWh stroom.

Close in boiler

Hoe werkt het?

De reden om een close in boiler te kopen is meestal dat het lang duurt voordat het water in de keuken warm is. Lang wachten op warm water in de keuken komt vaak door een lange (en/of dikke) warmwaterleiding tussen de gasketel/HR-ketel en de keukenkraan. Tijdens het wachten gaat er drinkwater verloren. En na het tappen verliest het warme water dat achterblijft in de leiding zijn warmte: de energie die nodig was om dat water op te warmen gaat daarmee verloren.
Een close-in boiler is een kleine elektrische boiler (10 tot 20 liter inhoud) voor in de keuken. Een close-in boiler, en ook de kokendwaterkraan, wordt soms door verkopers en installateurs van keukenboilers aangeprezen als milieuvriendelijke oplossing, maar dat is onterecht. Meestal neemt de milieubelasting toe door een keukenboiler. Dat komt doordat zulke boilers werken op elektriciteit. Dat brengt een veel hogere milieubelasting met zich mee dan water verwarmen met een combiketel op gas.
Zo’n keukenboiler zorgt er dus wel voor dat je minder lang hoeft te wachten op warm water. Mocht dat bij jouw HR-ketel het geval zijn, kijk dan eerst of die goed is afgesteld en of het nog een efficiënt model is en overweeg anders een combi-kokendwaterkraan of, als het vooral om heet water gaat, een veel goedkopere waterkoker.

Heb je al een keukenboiler?

  • Vind je de wachttijd praktisch gezien onacceptabel en wil je daarom een keukenboiler? Ga dan energieverspilling tegen.
  • Verlaag de watertemperatuur van de boiler naar 60 graden Celsius. Standaard staat die vaak op 80 graden, maar dat is onnodig hoog. Ga niet lager dan 60 graden, om het risico op Legionella te voorkomen
  • Sluit de boiler aan op een tijdklok, zodat de close-in boiler ’s nachts of als er niemand thuis is, niet onnodig het water opwarmt.

Overzicht

Als je het onder elkaar zet is dit de voorlopige conclusie:

Warm water in de keuken Electra Gas Water Gemak
Gewone kraan (HR ketel) n.v.t. beperkt tot thee; voor koken niet heet genoeg Waterverlies door water uit HR ketel Vaak wachten op heet water uit HR ketel en dan nog steeds alleen heet, maar niet kokend
Gewone kraan (HR ketel) + keukenboiler (close-in-boiler) verbruik voor continu warm houden en koud water opwarmen als u de kraan gebruikt heeft minder gas door minder gebruik HR ketel en koken Minder waterverlies doordat minder wachten tot warm Makkelijker dan warm water uit gewone kraan
Kokendwaterkraan verbruik voor continu warm houden en koud water opwarmen als u de kraan gebruikt heeft n.v.t. Geen waterverlies doordat niet wachten tot warm makkelijkst, want je doet de kraan open en het water is kokend heet. Eten is sneller gaar met combi van kokendwaterkraan en kookplaat
Kookplaat (gas, electra) opwarmen van koud water met een kookplaat is minder efficient dan in kokendwaterkraan en waarschijnlijk ook de waterkoker. Fluitketel wel gasplaat: met een fluitketel water opwarmen minst energieverbruik Gelijk; hoe het ook wordt opgewarmd Kookplaat is normaal makkelijk, maar eten is sneller gaar met combi kokendwaterkraan en kookplaat
Waterkoker waterkoken is niet continu warm, en voor opwarmen ongeveer evenveel energie als een kokendwaterkraan n.v.t. Minder onnodig water verbruik dan uit HR ketel; en je kunt water afgepast in de waterkoker doen Even wachten en maakt wel wat herrie

Bronnen

– Water koken en koffie zetten – https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/apparaten-en-verlichting/huishoudelijke-apparaten/water-koken-en-koffie-zetten/
– Besparen in de keuken – https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/snel-besparen/bespaartips-warm-water/besparen-in-de-keuken/
– Close-in boiler en combi-kokendwaterkraan – https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/energiezuinig-verwarmen-en-warm-water/close-in-boiler/
– Energieverbruik: quooker vs. waterkoker – 2020 Nudge – https://www.nudge.nl/blog/2018/02/27/energieverbruik-quooker-vs-waterkoker/
– Wat is duurzamer: de Quooker of de waterkoker? –  6 februari 2019 by EcoGoodies – https://ecogoodies.nl/wat-is-duurzamer-de-quooker-of-de-waterkoker/

MilieuCentraal huis klimaatklapper energie grafiek | Mijn Keus

Besparen op je energierekening en meteen ook voor het klimaat! 

Wat kan jij duurzaam doen …. aan je huis?

Je woning isoleren: dat levert vaak grote besparingen op voor het klimaat (minder CO2) maar ook voor je portemonnee (meteen na de installatie gaat je energierekening omlaag). Deze maatregelen moet je 1 keer doen, en dan kun je er tientallen jaren van genieten. Door je huis beter te isoleren, woon je bovendien comfortabeler.

Het kost natuurlijk wel geld, maar levert ook wat op. Je doet eerst een grote investering, maar na een aantal jaar heb je die terugverdiend en ben je voordeliger uit. Of je bent uiteindelijk voor ongeveer hetzelfde geld klimaatbewust bezig. En als je een eigen huis hebt zijn er natuurlijk ook subsidies .

Wij hebben de maatregelen die het meest opleveren op een rijtje gezet. Sommigen kunnen je zelf doen; andere moet je laten doen. Voor sommige subsidies moet het werk trouwens wel worden uitgevoerd door een bedrijf dat daarin is gespecialiseerd.

NB: wij van Team Mijn Keus starten hier met teksten van de ‘milieuklappers’ en andere teksten van MilieuCentraal; gaandeweg voegen we daar andere tips aan toe. Zie verder bij de Bronnen, onderin, waar de informatie precies vandaan komt.

Overzicht: maatregelen om milieu en kosten te besparen in je eigen huis

  • Laat je spouwmuren isoleren

    Vóór 1975 werden huizen gebouwd zonder isolatie in de spouw, de ruimte tussen binnenmuur en buitenmuur. Zo verliest je huis veel warmte. Het is eenvoudig om de spouw alsnog te laten met isolatiemateriaal. Dat gebeurt van buitenaf. Spouwmuurisolatie kost een beetje en levert veel op: extra wooncomfort, klimaatwinst en lagere energiekosten.

  • Isoleer het dak van je huis

    Een dak zonder isolatie is een grote energieverspiller, ook als je de (slaap)kamers onder het dak niet verwarmt. Ga je hiermee aan de slag, kies dan meteen voor zeer goede dakisolatie.

  • Plaats 10 zonnepanelen op je dak

    Zo’n 15 jaar gratis stroom? Het kan met zonnepanelen. Ze hebben een levensduur van 25 jaar. Na 7 tot 9 jaar heb je het aankoopbedrag terugverdiend met een lagere energierekening. En ieder jaar bespaar je veel CO2.

  • Vervang in je hele huis enkel glas door HR++ glas

    Het bestaat nog, enkel glas in ramen. Van het vervangen van enkel glas door HR++ glas krijg je zeker geen spijt: meer wooncomfort door een mindere koude uitstraling. Ook de stap van dubbel glas naar HR++ glas is de moeite waard, de isolatiewaarde is bijna twee keer zo goed.

  • Schaf een hybride warmtepomp aan

    Een hybride warmtepomp is een kleine elektrische warmtepomp naast je hr-ketel op gas. Als het koud is springt de hr-ketel bij. En die zorgt ook voor warm water. Je gaat minder aardgas gebruiken, en meer stroom. Al met al is er winst voor het klimaat. Er is een aantrekkelijke subsidie voor de aanschaf van een hybride warmtepomp.

  • Isoleer de vloer van je huis

    De minst bezochte ruimte in huis is de kruipruimte. Tip: neem eens een kijkje en check of er isolatiemateriaal onder de vloer zit. Met vloerisolatie blijft je vloer warmer, verlies je minder energie en dat is goed voor het klimaat.

  • Schaf een zonneboiler voor warm water aan

    Douchen met de kracht van de zon. En als de zon te weinig schijnt, springt de hr-ketel of een ander verwarmingsapparaat bij. Zo heb je nooit een koude douche. Met een zonneboiler halveer je je gasverbruik voor warm water en bespaar je CO2. Er is een aantrekkelijke subsidie voor het kopen van een zonneboiler.

En wat er in de grafiek niet bij staat zijn deze:

  • Vervang al je gloei- en halogeenlampen door ledlampen

    Ledlampen kosten meer dan gloeilampen. Maar ze gaan veel langer mee, per branduur zijn ze goedkoper. Bovendien zijn ze 85% zuiniger dan gloeilampen en 75% zuiniger dan halogeen. Vervang meteen al je gloeilampen en halogeenlampen, ook al zijn die nog niet stuk. Ledlampenzijn volwassen, voor bijna iedere ouderwetse gloei- of halogeenlamp is er wel een alternatief.

  • Koop een waterbesparende douchekop

    Een paar tientjes is bijna geen investering te noemen. Voor dat bedrag heb je een comfortabele douchekop die minder warm water verbruikt. Zo hoeft je ketel of boiler minder hard te werken. Tel uit je CO2-winst.

In het kort

En als je maatregelen op een rijtje zet van de meeste winst naar minder, dan krijg je:
  1. laat je spouwmuren isoleren
  2. isoleer het schuine dak van je huis
  3. plaats 10 zonnepanelen op je dak
  4. vervang gewoon glas door HR++ glas
  5. schaf een hybride warmtepomp aan
  6. isoleer de vloer van je huis
  7. schaf een zonneboiler aan voor warm water

En als toegift nog 2 kleintjes die weinig moeite kosten:

  1. vervang al je gloei- en halogeenlampen door led-lampen
  2. koop een waterbesparende douchekop

Goed uitzoeken en dan doen

De grootste klappers qua besparing in huis zijn dus te halen met isoleren. Laat allereerst je spouwmuur en dak goed isoleren. Ook oplossingen waarmee je zelf schone energie opwekt helpen het klimaat en leveren na een aantal jaar een besparing op. Neem zonnepanelen en koop een hybride warmtepomp.

Aanstaande zaterdag even doen

En die twee kleintjes: lampen en douchekop moet je gewoon aanstaande zaterdag even doen: door het huis lopen en een lijst van alle gewone lampen maken met hun wattage en hun model (kaars etc.), en dan naar de lampenwinkel of naar de bouwmarkt; daar kun je dan meteen die douchekop kopen.

Subsidies voor eigen huis

Er is subsidie voor energiebesparing van je eigen huis. Heb je plannen om je dak, buitenmuren, vloer of ramen te isoleren? Als je 2 of meer delen van je huis laat isoleren, kun je een flinke subsidie krijgen uit de Subsidieregeling Energiebesparing Eigen Huis (SEEH). Tijdelijk is de subsidie extra aantrekkelijk, want tijdelijk krijg je niet 20, maar ongeveer 30 procent van de kosten terug! Lees meer over de voorwaarden voor de subsidie en de tijdelijke verhoging. En trouwens: voor die extra subsidie geldt ‘op=op’, dus denk niet te lang na.

Je krijgt de SEEH-subsidie als je 2 of meer isolatiemaatregelen neemt. Je laat bijvoorbeeld de spouwmuur en vloer isoleren. Met de subsidie verdien je de kosten van deze maatregelen binnen 3 jaar terug. Daarnaast kun je ook geld krijgen voor een paar extra maatregelen (maar alleen als je ook 2 isolatiemaatregelen neemt). En er is een bonussubsidie als je je huis meteen zeer energiezuinig maakt. Een belangrijke voorwaarde voor de subsidie is dat je eigenaar van het huis bent én er zelf woont. Voor VvE’s is er een aparte regeling. Je kunt de subsidie aanvragen op de website van rvo.nl.

Bronnen

Koffie en thee

Wat is de beste thee of koffie?

Er zijn voor koffie en thee (samen met chocola) bij de Keurmerkenwijzer niet minder dan 17 keurmerken. Gelukkig is er ook een groot aantal ‘topkeurmerken’ van de Keurmerkenwijzer. Voorlopig baseren wij onze lijst met de beste Keus op de beste keurmerken. Als je dus koffie of thee koopt met het beste keurmerk uit de lijst hieronder, dan zit je goed!

Tip

Koop koffie en thee met het keurmerk Rainforest Alliance, en anders van Fairtrade (is niet hetzelfde als Fairtrade Original) of een van de andere topkeurmerken.

Lijst koffie- en theemerken

Er is op dit moment geen lijst met de beste koffiemerken, zoals Lavazza, Albert Heijn eigen merk, Pickwick etc. Dus werken we nu met de lijst met beste keurmerken. Dit zijn de beste keurmerken:

  1. Rainforest Alliance
  2. Fairtrade (is niet Fairtrade Original)
  3. UTZ
  4. EKO
  5. Europees Keurmerk voor Biologisch
  6. Cocoa Life
  7. Cocoa Horizons
  8. Bio Partenaire
  9. Fair for Life
  10. Responsible Supply Chain
  11. En nog 6

Lijst keurmerken

Er zijn in de Keurmerkenwijzer 16 keurmerken voor de combinatie van koffie, thee en chocolade.

Keurmerkenwijzer koffie thee chocola | Mijn Keus

Bron: https://keurmerkenwijzer.nl/overzicht/koffie-thee-chocolade

Verder lezen

Uitbreiden?

Het Team van Mijn Keus is op zoek naar iemand die zelf een expert is op dit gebied of die een website of andere bron kent waar je kunt zien hoe de verschillende merken scoren. Ken je iemand die een Expert is, stuur ons dan een bericht via het contactformulier! Dank je.

 

Verzekeraars

Wat is de beste verzekeraar?

Er zijn veel aanbieders op het gebied van verzekeringen. Wij beginnen met scores van de Eerlijke Verzekeringswijzer (onderdeel van de Eerlijke Geldwijzer). Die bevat een lijst met verzekeraars die het goed of minder goed doen op een groot aantal factoren. Het gaat dan om de investeringen die die banken doen.

Later voegen we andere criteria toe. Er zijn ondertussen ook websites als Independer e.a. om verzekeringen te vergelijken.

Tip

Neem de verzekeraar die het beste scoort op de Verzekeringswijzer, en zoals je hieronder kunt zien. Of vergelijk een aantal verzekeraars op de dingen die jij belangrijk vindt, bijv. bonussen en investeringen in wapens.
Actie ondernemen?  Je kunt een klacht of compliment sturen, de scores van de verzekeraars delen met familie en vrienden of ook overstappen van verzekeraar.  Meer weten?

Lijst beste verzekeraars

Voor wat betreft hun investeringsbeleid:

  1. ASR
  2. Vivat
  3. Achmea
  4. NN Group
  5. Allianz
  6. Aegon
  7. VGZ
  8. Menzis
  9. CZ

Scores verzekeraars

De Eerlijke Verzekeringswijzer onderzoekt twee dingen: wat hebben verzekeraars in hun beleid vastgelegd over beleggingen, en hoe is de praktijk? Voorlopig gaat het hier om het beleid.

Er zijn 9 verzekeraars onderzocht door de Eerlijke Verzekeringswijzer. Ze kijken naar de volgende criteria: Arbeidsrechten, Belastingen, Bonussen, Bosbouw, Corruptie, Dierenwelzijn, Elektriciteitsproductie, Financiële sector, Gendergelijkheid, Gezondheid, Klimaatverandering, Maakindustrie, Mensenrechten, Mijnbouw, Natuur, Olie en gas, Transparantie, Visserij, Voeding, Wapens, Woningbouw en Vastgoed.

Onze lijst hierboven is op deze scores gebaseerd, uit januari 2020.

Vergelijking verzekeringen | Mijn Keus

Bron:  https://eerlijkegeldwijzer.nl/verzekeringswijzer/ en https://eerlijkegeldwijzer.nl/verzekeringswijzer/onderzoek/.

Verder lezen

De Eerlijke Geldwijzer bestaat uit de Eerlijke Bankwijzer, de Eerlijke Pensioenwijzer en de Eerlijke Verzekeringswijzer. Het is een gezamenlijk initiatief van Amnesty Nederland, Oxfam Novib, Milieudefensie, FNV, Dierenbescherming en PAX.

Deze tekst is een citaat:

  • “De Eerlijke Bankwijzer vergelijkt de acht belangrijkste aanbieders van particuliere betaal- en spaarrekeningen op de Nederlandse markt op een aantal duurzaamheidsthema’s, zoals klimaat, mensenrechten en dierenwelzijn.
  • De Eerlijke Verzekeringswijzer doet hetzelfde met de tien belangrijkste aanbieders van levensverzekeringen. Het beleggingsbeleid van de drie zorgverzekeraars is in september 2018 voor het eerst onder de loep genomen. Zo willen we bereiken dat banken en verzekeraars en pensioenfondsen hun invloed gebruiken om bedrijven en overheden te laten verduurzamen.
  • De Eerlijke Pensioenwijzer beoordeelt beleggingsbeleid van pensioenfondsen. We bekijken welke eisen pensioenfondsen stellen aan de bedrijven waarin zij beleggen, met name op het gebied van mens, dier en milieu.
  • Zo proberen we samen met de consumenten het investeringsbeleid van deze financiele instellingen te verduurzamen..
  • Jij kunt bekijken hoe jouw bank,verzekeraar of pensioenfonds het doet, en je kunt ze een klacht of compliment sturen. Ook kun je de scores van andere banken, verzekeraars en pensioenfondsen bekijken en ze een klacht of compliment sturen. Nog steeds ontevreden over het gedrag van je bank of verzekeraar? Dan kun je overstappen naar een bank of verzekeraar die het beter doet op het gebied van duurzaamheid. Je kunt niet van pensioenfonds wisselen, dus daar is juist je stem extra belangrijk.
  • Zo willen we bereiken dat banken, verzekeraars en pensioenfondsen hun invloed gebruiken om bedrijven te laten verduurzamen. Het einddoel: meer duurzame financieringen en beleggingen, en betere bescherming van de rechten van mensen, dieren en het milieu. In Nederland, maar ook wereldwijd.”

Vis, schaal- en schelpdieren

Wat zijn de beste vis, schaal- en schelpdieren?

Er is een grote verscheidenheid aan soorten vis, schaal- en schelpdieren en ook hoe ze gevangen en verwerkt worden voor ze in de winkel liggen. Trouwens: schaaldieren zijn kreeften e.d., en schelpdieren zijn bijvoorbeeld mosselen.

Tip

Als je geen tijd of zin hebt om het uit te zoeken, kies dan hiervoor:

  • het blauwe MSC keurmerk (Marine Stewardship Council) voor vis in het wild gevangen
  • groene ASC-keurmerk (Aquaculture Stewardship Council) voor gekweekte vis

Lijst vis, schaal- en schelpdieren

Het gaat hier om de keurmerken. De individuele vissoorten krijgen een aparte pagina, zoals Tonijn in blik.

Lijst keurmerken

Er zijn 12 keurmerken voor vis, schaaldieren en schelpdieren bij de keurmerkenwijzer van Milieucentraal.

Keurmerken wijzer vis schaaldieren schelpdieren | Mijn Keus

Bron:  https://keurmerkenwijzer.nl/overzicht/vis-schaal-en-schelpdieren/

Verder lezen