Keurmerken wijzer?
Waarom keurmerken?
Keurmerken zijn handig om ‘goede’ keuzes te maken bij het boodschappen doen, maar ook bij het kopen van bouwmaterialen en het boeken van reizen. Mijn Keus is net begonnen met deze website, en gebruikt bij veel soorten producten als basis de Keurmerkenwijzer van Milieucentraal. Ook een groot deel van de tekst van deze pagina komt van die website (zie verder de Bronnen, onderin deze pagina).
Wat voor symbolen tref je aan op een product?
Op producten staan allerlei plaatjes of symbolen, maar niet elk plaatje of symbool op een verpakking is een keurmerk. Zo zijn er keurmerken, bedrijfslogo’s, informatielogo’s en overige beeldmerken. Die zien er vaak goed uit, maar het kan toch zijn dat het product zelf bepaald niet goed is voor mensen, dieren en de aarde. In de Keurmerkenwijzer vind je ook bedrijfslogo’s, paraplulogo’s en andere plaatjes die op verpakkingen staan en iets over duurzaamheid zeggen. Lees meer over de verschillen bij de Keurmerkenwijzer.
Wat ook lastig is, is dat er veel keurmerken zijn per categorie. Zo zijn er bij chocola 17 keurmerken!
Wat is een keurmerk?
Een keurmerk is een hulpmiddel voor het maken van een duurzame of gezonde keuze in de supermarkt. Een keurmerk geeft bijvoorbeeld aan dat het product is gemaakt met extra aandacht voor milieu of dierenwelzijn. Als consument kom je honderden keurmerken, kwaliteitsstempels en labels tegen. Zo kan vis een MSC (wild gevangen vis) – of ASC keurmerk (kweekvis) hebben en koffie kan een biologisch, Fairtrade of Rainforest Alliance keurmerk hebben of een combinatie hiervan.
Het lastige met keurmerken is dat het er zoveel zijn, en dat ze vaak maar over één duurzaamheidsthema gaan. En als een product geen keurmerk draagt, is het niet altijd minder duurzaam; maar een goed keurmerk geeft wel meer garanties. Als je twijfelt over de productieomstandigheden van een product, kies dan voor een product met keurmerk.
Welke keurmerken zijn betrouwbaar?
Een keurmerk is het betrouwbaarst als er onafhankelijke controle is door een geaccrediteerde partij (dat is een partij die zelf ook weer gecontroleerd wordt, bijvoorbeeld door de Raad voor Accreditatie) én er een duidelijk sanctiebeleid is. Ook een full membership van ISEAL met een transparant sanctiebeleid is zeer betrouwbaar. ISEAL is een onafhankelijke organisatie die duurzaamheid wil bevorderen.
Topkeurmerken – voor voeding
Topkeurmerken zijn koplopers onder de keurmerken op voeding, beoordeeld door voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. Topkeurmerken stellen de hoogste eisen op het gebeid van milieu, dierenwelzijn en mens & werk en zijn streng, transparant en betrouwbaar. De keurmerken in de categorieën anders dan voeding heeft Milieu Centraal nog niet op deze manier beoordeeld.
In onze Keuze-lijsten met keurmerken (bijv. Vlees) hebben we steeds het label ‘topkeurmerk’ ook opgenomen in de lijst.
Over de Keurmerkenwijzer
De Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal geeft informatie over zo’n 250 keurmerken en logo’s die iets zeggen over milieu, dierenwelzijn en/of mens & werk. Milieu Centraal beoordeelt op basis van de informatie die beeldmerken op hun website publiceren hoe streng de eisen van de keurmerken en logo’s zijn en of de controle goed is. Bij beeldmerken op voeding brengt Milieu Centraal ook in kaart of ze transparant zijn in hun informatie en verslaglegging, of er garanties zijn in de hele toeleveringsketen, of ze hun stakeholders betrekken en of ze een proces van continue verbetering van hun standaard hebben.
Duurzaamheid
In de Keurmerkenwijzer vind je alleen keurmerken en logo’s die over duurzaamheid gaan, of die je met duurzaamheid in verband zou kunnen brengen. Andere keurmerken (bijvoorbeeld over gezondheid of veiligheid – denk aan het Politiekeurmerk Veilig Wonen) beoordeelt Milieu Centraal niet.
Scores voor milieu, dierenwelzijn, mens & werk
Milieu Centraal beoordeelt hoe ambitieus de eisen voor duurzaamheid van het keurmerk of bedrijfslogo zijn en let op de transparantie en controle (betrouwbaarheid en betrokkenheid). Dus: welke eisen stelt het beeldmerk aan het milieu, dierenwelzijn en/of mens & werk? Milieu Centraal bekijkt niet of de eisen in de praktijk ook nageleefd worden: daarvoor zijn de producent, de beeldmerkeigenaar en de controlerende instantie verantwoordelijk. Wel beoordeelt Milieu Centraal de controlerende partij.
Controle
Milieu Centraal beoordeelt bij controle de betrouwbaarheid & betrokkenheid van het duurzaamheidsbeeldmerk. Welke partij voert de controles op naleving van de eisen uit (een onafhankelijke organisatie of doet de beheerder van de eisen dit zelf?) en zijn er sancties als een bedrijf zich niet aan de eisen houdt (ja/nee)? Bij de beeldmerken op voeding is ook beoordeeld of de garanties over de hele keten gelden (ja/nee), of stakeholders betrokken worden bij het opstellen van de eisen (ja/nee) en of er een proces van continue verbetering van de standaard is (ja/nee).
Bronnen
- Keurmerkenwijzer van van Milieu Centraal of op de pagina’s van de keurmerken zelf voor meer informatie per keurmerk. Hier komt een groot deel van de tekst vandaan.
- Wikipedia voor algemene informatie over keurmerken op
- QuestionMark thequestionmark.org/dossier/topkeurmerken-op-een-rij
Expert?
Het Team van Mijn Keus is op zoek naar iemand die zelf een expert is op dit gebied of die een website of andere bron kent waar je kunt zien hoe de verschillende merken scoren.
Ken je iemand die een Expert is, stuur ons dan een bericht via het contactformulier! Dank je.